Door onze kunstredactie
AMSTERDAM, 30 AUG. In Hollywood dreigen de filmacteurs en scenarioschrijvers te gaan staken. De staking, die in april 2001 zou beginnen, leidt nu al tot een drastische herziening van de productieplannen van de grote Hollywoodstudio's.

De draaischema's van belangrijke filmproducties worden vervroegd of uitgesteld en vervangen door snel te produceren low-budget-komedies, zoals vervolgen op de tienerhits American Pie en Final Destination.

De aanleiding voor wat vakbladen als Variety beschrijven als een panieksituatie vormt het succes van de al vier maanden durende staking van de acteurs in televisiecommercials. Vele vooraanstaande acteurs zijn te vinden in de picketlines. Sterren als Martin Sheen, Michael J. Fox en Elliott Gould posten voor de deur van studio's waar commercials met niet bij de bond aangesloten acteurs worden opgenomen. Paul Newman is bezig een comité op te richten, dat het publiek voor het standpunt van de bonden moet winnen.

Twee machtige vakbonden, de Screen Actors Guild (SAG) en de American Federation of Television and Radio Artists (AFTRA) hebben sinds 1 mei al het werk aan reclamespots besmet verklaard, nadat contractbesprekingen met de gezamenlijke producenten op niets waren uitgelopen. Het draait bij dit arbeidsconflict niet alleen om de hoogte van het honorarium, maar vooral om de vergoeding voor hernieuwde openbaarmaking van de producties, ook in nieuwe media. Te verwachten valt dat na het einde van de huidige collectieve arbeidsovereenkomsten in de speelfilmsector voor scenarioschrijvers (1 april 2001) en acteurs (1 juli 2001) de tegenstelling nog veel groter zal worden. SAG en AFTRA eisen een hogere vergoeding voor het verspreiden van films via het internet en in het buitenland. Beide zorgen voor een relatief steeds groter aandeel van de inkomsten in de speelfilmsector, en de studio's stellen zich even onverzoenlijk op in hun weigering acteurs en scenaristen mee te laten delen in de secundaire opbrengsten.

Volgens verschillende producenten is het niet de vraag of er een staking komt in de zomer van volgend jaar, maar hoe lang die zal duren en hoe groot de schade zal zijn. Om het zekere voor het onzekere te nemen, worden de plannen alvast aangepast, zodat dure producties geen schade zullen ondervinden.