In: 63 theaters

Laag voor laag lyrisch verdwijnen

Door BIANCA STIGTER
Wat je zou doen als je onzichtbaar bent, zegt waarschijnlijk veel over je persoonlijkheid. Ik ken iemand die vooral bang is dat er dan mensen op hem zouden gaan zitten.

Sebastian Caine (Kevin Bacon), de professor die onzichtbaar wordt in Hollow Man, is nergens bang voor. Het eerste dat de wetenschapper, die in een Porsche rijdt en zichzelf de bijnaam God heeft gegeven, doet als hij onzichtbaar is geworden, is de borsten van een vrouw betasten. Later blijkt dat al zijn slechte eigenschappen door het onzichtbaar worden vrij spel krijgen. Wat dat betreft volgt Paul Verhoeven in zijn nieuwste film de regels van het genre na. Net als in The Invisible Man uit 1933 van James Whale, de eerste verfilming van het verhaal van H.G. Wells, verandert de wetenschapper die zijn uitvinding op zichzelf toepast in een moordzuchtige gek.

De special effects in Hollow Man zijn daarentegen ongekend en haast lyrisch te noemen. Ze doen het bloed in je aderen niet stollen, je voelt het juist stromen. Op een bed in een laboratorium wordt een onzichtbare aap vastgebonden. Caine spuit hem een serum in om hem weer zichtbaar te maken. Langzaam zien we de vloeistof een ader vullen, die zich vertakt en het hart bereikt. Laag voor laag verschijnt de aap in beeld; eerst de aderen, dan de botten, dan de spieren en tenslotte de huid. Als je kijkt voelt het alsof je zelf gemaakt wordt. Iets later in de film laat Verhoeven dit proces nog eens in omgekeerde volgorde plaats vinden. Sebastian wordt onzichtbaar en dan is het alsof je met hem mee verdwijnt. Je bent er in het donker van de bioscoop alleen nog omdat je de druk van de stoel tegen je lichaam voelt. Samen met Sebastian voel je je na deze verdwijning de ultieme voyeur en je wilt best met hem mee naar het huis van zijn overbuurvrouw, die net als ze haar behaatje uittrekt altijd het gordijn dichtdoet. De onzichtbare professor belt aan, glipt naar binnen en verkracht haar. Maar zeker weten of dat gebeurt, doen we niet, want Verhoeven stuurt het publiek naar buiten. Vanaf dat moment is de band met Sebastian weer verbroken en Hollow Man wordt dan veel minder interessant, een vileine invuloefening. Misschien komt dat omdat we ons nu moeten identificeren met Sebastians medewerkers, een door zijn ex-vriendin (Elisabeth Shue) aangevoerd team van wetenschappers die vooral uitblinken in braafheid. Sebastian verlaat het laboratorium nog maar één keer, om in een zwembad een van zijn geldschieters te vermoorden. Door het water dat van hem afdruipt, wordt hij voor even prachtig half zichtbaar. Maar dan gaat Sebastian weer terug naar het laboratorium en begint de grote maar saaie slachting onder het personeel. Plassen bloed en een gigantisch vuur kunnen niet voorkomen dat je al voor de film is afgelopen weer terug denkt aan het opzienbarende begin. En hoe zou het zijn als er iemand op je ging zitten?

Vrijdag in het Cultureel Supplement: Gesprek met Paul Verhoeven