In: Desmet, Amsterdam

Zijïge parade van homo's in nieuwe Rosa von Praunheim

Door RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Het is natuurlijk mogelijk de nieuwe film van Rosa von Praunheim te behandelen volgens gebruikelijke criteria: scenario (beetje simpel), acteursspel (van goed tot bedroevend) en cameravoering (bevredigend).

Maar bij de films van Von Praunheim, vlaggenschip van de Duitse homo-cinema, heeft dat niet zo heel veel zin. Zijn trouwe publiek gaat het immers niet zozeer om cinematografische kwaliteiten naar de bioscoop maar om de manier waarop Von Praunheim in zijn veertig titels omvattende oeuvre de homo-cultuur in de filmkunst vertegenwoordigt en verbeeldt, op Duits-ernstige en tegelijkertijd uitbundige wijze. Toch zou het onderwerp van Der Einstein des Sex, de levensgeschiedenis van de pionier op het gebied van de seksuologie Magnus Hirschfeld (1868-1935), zich best kunnen lenen voor een film die een breder publiek zou kunnen boeien. Maar daarvoor heeft Von Praunheim zijn onderwerp wat te beperkt aangepakt: Hirschfelds leven wordt bijna volledig weergegeven in termen van de - aanvankelijk onderdrukte, later in vervulling gegane - homoseksuele oriëntatie van de dokter. De vrolijke wereld van travestieten en homo's van beiderlei kunne, waarmee men zich in Hirschfelds kliniek voor Sexualforschung in het Berlijn van 1920 uitsluitend lijkt te bemoeien, doet ook iets te veel denken aan een Berlijnse Lesben en Schwulenparade van nu.

Eén figuur steekt in de film met kop en schouders boven alle zijïge lieverds uit, die van de dichter Adolf Brand, ook al omdat hij gespeeld wordt door een goede acteur (Ben Becker). Die Brand heeft een afkeer van verkleedpartijen en andere vormen van genderbending, en zoekt een uitweg voor de homoseksualiteit in Nietzscheaans vertoon van mannelijke kracht: collectieve naaktgymnastiek in bosrijke omgevingen. Zulk vertoon van homo-erotiek, weten we, is historisch en esthetisch gezien soms proto-nazistisch geweest, terwijl het Nazi-bewind later weer homoseksuelen vervolgde. Over zo'n Brand of soortgelijke figuren, met al hun contradicties, zou ik wel eens een film willen zien. Maar Von Praunheim gaat op Brand verder niet in - niet feestelijk genoeg zeker.