In: zes theaters

Oud China is niet vreemd maar juist zeer vertrouwd

Door BIANCA STIGTER
De keizer en de moordenaar is de duurste Chinese films die ooit gemaakt is en een groot deel van het budget is opgegaan aan de kostuums.

De mannen dragen mantels van los geweven stof die op linnen lijkt maar misschien wel zijde is; als ze lopen en als de stof rood is, danst er een vlam achter hen aan. Op hun hoofd hebben ze harde houten bouwseltjes die onder elke beweging hetzelfde blijven.

De keizer en de moordenaar is een ruim tweeëneenhalf uur durende kostuumfilm die zich in de derde eeuw voor Christus in China afspeelt. Hij werd geregisseerd door Chen Kaige, die eerder onder meer het succesvolle Farewell to My Concubine maakte. Hoofdpersoon van de nieuwe film is Ying Sheng, de koning van een Chinees rijk die na het onderwerpen van zes andere Chinese rijken de eerste keizer van China wordt. Ying Sheng is in het Westen vooral bekend door twee dingen die in de film niet voorkomen: het graf met al die terracotta soldaten en het bouwen van de Chinese Muur. De keizer en de moordenaar houdt zich bezig met de talrijke gevechten en nog talrijker intriges die ervoor zorgen dat Ying Sheng keizer wordt.

De decors van De keizer en de moordenaar zijn bijna net zo mooi en gedetailleerd als de kostuums en ze eisen samen even veel aandacht op als het verhaal. Toch is de film geen aaneenschakeling van mooie plaatjes uit een exotisch land in een ver verleden. Het bijzondere is juist dat China zo vertrouwd aandoet. Het oude China doet niet vreemder aan dan bijvoorbeeld het oude Rome in Gladiator.

Het kan zijn dat dit niet door de geschiedenis zelf maar door de manier van filmen komt. Plot en personages roepen Shakespeare in herinnering, de gestileerde actiescènes met duizenden figuranten Cecil B. De Mille. Je kunt ook zeggen dat deze manier van vertellen niet westers maar universeel is geworden. De kostuums en de manier waarop die door de elite gedragen worden deden mij denken aan de kostuums in Elizabeth van de Indiase regisseur Shekhar Kapur. Chen heeft De keizer en de moordenaar in ieder geval niet speciaal voor een westers publiek gemaakt. In China heeft men waarschijnlijk meer oog voor de parallellen die de film binnen de Chinese geschiedenis trekt, maar kennelijk doen die ook in China niemand meer pijn. Ying Sheng was een van de helden van Mao. In de film begint de eerste keizer van China met de beste bedoelingen aan de vereniging van het land, maar bedient zich van zulke wrede middelen dat ze het doel niet meer heiligen. De toekomstige keizer laat onder meer alle kinderen die de belegering van een stad overleefd hebben, levend begraven, uit angst dat ze later tegen hem in opstand zullen komen. Dat gegeven echoot ook weer een bekend verhaal uit de Bijbel.