IEDEREEN IS KLAAR voor het sportieve feest dat vandaag in Brussel begint en drie weken later in Rotterdam wordt beëindigd. Iedereen? Ja en nee. De spelers verlangen naar de wedstrijden. De supporters hunkeren naar de overwinningen. De sponsors zien uit naar de boekhouding van de kosten en baten. De bestuurders smachten naar de erkenning van hun organisatorische gaven. En in de huiskamers of kantoren worden eindeloos opstellingen gemaakt, die in Nederland grotendeels draaien om de vraag of de spelers x en y al dan niet een plaatsje mogen krijgen in de ruit van het 'systeem' dat nu eens '4-3-4' of '4-4-2' en dan weer 'kerstboom' heet.

Ieder het zijne. Maar er zijn meer variabelen tijdens het EK, het grootste Europese kampioenschap voetbal in de veertigjarige geschiedenis van dit toernooi. Zoals: de onvermijdelijke vandalen, die uit zijn op een existentialistische kloppartij met de concurrentie of de politie; de wel goedwillende maar dolgedraaide supporters, die soms van voren niet weten dat ze van achteren leven; en de gewone burgers, die stad en land komende weken zien veranderen in één groot lunapark.

Iedereen mag er dan klaar voor zijn, menigeen is ook nerveus. Want voetbal is geen 'spelletje' meer. Het simpele feit dat het Nederlands elftal over een heuse chef-bodyguard (een voormalige volleyballer) beschikt, bewijst dat op microniveau. Dat bedrijven en buurten, die dichtbij de stadions en spelershotels zijn gelegen, komende weken rekening moeten houden met een soort noodtoestand, illustreert de metamorfose van het voetbal in de samenleving op hoger niveau. Terwijl het verenigingsleven aan de basis wegkwijnt - talloze clubs kampen met een tekort aan vrijwilligers en nieuwe leden of worden van de velden verdreven ten gunste van bedrijfspanden en stadsplanologen - is de sport als bedrijfstak juist toegetreden tot de top van het bestel.

DE AUTORITEITEN zijn zich daarvan bewust. Ze gaan het EK daarom te lijf vanuit het idee dat optimale controle mo gelijk is. Minister De Vries (Binnenlandse Zaken) ziet in het evenement zelfs de voorbode voor een nieuwe maatschappelijke moraal, waarin de diender niet meer je beste vriend is maar vooral weer gezag kan afdwingen.

Rond dit streven naar controle dienen zich echter precies de vragen aan die de komende weken hoe dan ook beantwoord zullen worden. Enkele kwesties zijn nu al te formuleren. Zal de gemeente Amsterdam bijvoorbeeld in staat zijn het stationsplein en al die andere bouwputten in de stad, waar op het eerste gezicht alles klaar ligt voor ongelukken, te beschermen? Pakt de quasi-drooglegging van de horeca, die rond de stadions alleen 'evenementenbier' van 2,5 procent mag verkopen, goed uit of verplaatst het drank- en drugsgebruik zich simpelweg naar elders? Zullen de bewoners het geduld opbrengen om zich drie weken lang te gedragen naar de noodverordeningen die van kracht worden of krijgt irritatie de overhand? Is de 'bestuurlijke ophouding' inderdaad een adequaat middel of wordt deze wettelijke mogelijkheid straks door de rechter terzijde geschoven? Kan de politie, via haar 'informatieposities' in de verschillende supportersgroepen, voldoende oog houden op het niemandsland tussen de steden waar gespeeld wordt? Werkt het 'waterdichte' kaartjessysteem-op-naam of zullen de stadions uiteindelijk hun meerdere moeten erkennen in de realiteit dat ook fatsoenlijke voetballiefhebbers hun toegangsbiljetten ruilen, verkopen of weggeven aan derden omdat ze geen belangstelling hebben voor een wedstrijd waarop ze niet hebben ingetekend maar die ze toch voor heel veel geld in de maag gesplitst hebben gekregen?

Veel zal afhangen van het gezonde verstand van organisatoren en bezoekers. En van het weer: lagere temperaturen en een regenbui op zijn tijd plegen verhitte geesten immers tot bedaren te brengen.

NU ER GEEN WEG meer terug is, geeft het geen pas op voor hand een potje te zeuren. Maar het EK zal hoe dan ook een muis worden met een lange staart. De 'randverschijnselen', zoals het in het trainersjargon heet, zijn net zo belangrijk als het toernooi zelf.

( a d v e r t e n t i e s )