Uitgebracht op huurvideo door RCV Home Entertainment

Verknipte Ruiz echo van Vertigo

Door DANA LINSSEN
Je zou licht vergeten dat de film van Raul Ruiz die als zijn meest succesvolle én toegankelijke wordt beschouwd, Trois vies et une seule mort uit 1996, door een minder welwillende toeschouwer ook als cryptisch en verwarrend kan worden opgevat.

Net als in zijn eerste Amerikaanse productie Shattered Image lopen ook in Trois vies de levens van verschillende personages (of waren het de verschillende levens van dezelfde man, mooi gespeeld door Marcello Mastroianni in zijn een na laatste rol) door elkaar. En laten ze zich slechts intuïtief met elkaar rijmen.

Shattered Image lag in Nederland lang op de plank, en komt nu op video uit, vlak voordat de meest recente film van de Frans-Chileense Ruiz, de Proust-verfilming Le temps retrouvé deze zomer te zien zal zijn. Net als in Trois vies lopen ook in Shattered Image verschillende levenslijnen door elkaar. Het is moeilijk te beoordelen of ze droom, nachtmerrie, werkelijkheid of toekomstvisioen zijn. De hoofdrol wordt vertolkt door een gekwelde Anne Parillaud als Jessie, een huurmoordenaar in Seattle in haar ene leven, en een neurotische erfgename op huwelijksreis in haar andere. Door middel van dromen en hallucinaties en de absences van iemand met een gespleten persoonlijkheid worden die twee levens met elkaar in verband gebracht.

De angst en paranoia die dat in beide levens tot gevolg heeft, wordt door Ruiz (die inmiddels bijna honderd titels op zijn filmografie heeft staan) vaardig opgeroepen. Zijn beeldtaal (met veteraan Robby Muller achter de camera) is clean en suggestief, broeierig en kil, en is het voornaamste narratieve middel. Zowel Parillaud als de beide Jessies en William Baldwin als haar echtgenoot/ minnaar beperken zich in hun spel tot veel veelbetekenende blikken, naar de betekenis waarvan de toeschouwer eigenlijk maar moet raden.

Ik vermoed dat veel van de minpunten van Shattered Image zijn veroorzaakt door ingrepen van zijn Amerikaanse producenten, die door een Amerikaans verlangen naar overzichtelijkheid, in de montage de onduidelijkheid van de film alleen maar hebben vergroot. De intrigerende film die Shattered Image (waarin Hitchcocks Vertigo weerklinkt) had kunnen zijn, is nu een ergerlijke film, waarin het reconstrueren van het scenario zoveel aandacht opslorpt dat je vergeet te kijken naar de manier waarop de film zelf het scenario op had moeten weten roepen.