Peter Ustinov

In een reeks profielen van gezichtsbepalende filmsterren deze week Sir Peter Ustinov, bekend geworden als Romein en als Belg, die nu een bijrol speelt in 'The Bachelor'.

Door BIANCA STIGTER

Toen in Rome vorig jaar het palies van Nero weer voor publiek werd geopend, stuurde het stadsbestuur ook acteur Peter Ustinov een uitnodiging. "We beschouwen het als onmogelijk deze ceremonie uit te voeren zonder de aanwezigheid van de huidige eigenaar", schreef het bestuur hem in zijn huis in Genève. Ustinov ging. In zijn toespraak zei hij: "Ik feliciteer de burgemeester van Rome en alle andere ambtenaren met al het werk dat ze voor de stad hebben gedaan sinds ik hem in brand heb gestoken." Ustinov had de uitnodiging te danken aan zijn vertolking van keizer Nero in het spektakel Quo Vadis in 1951. Maar ook zijn rol in Stanley Kubricks Spartacus zal aan de uitnodiging hebben bijgedragen. Ustinov was in de rol van kwaadaardige Romein even geloofwaardig als in gedaante van een goedmoedige doch spitsvondige Belg. Als Hercule Poirot, de door Agathie Christie bedachte detective die hij sinds zijn debuut in de rol in Death on the Nile (1978) vele malen op film en televisie speelde, is Ustinov waarschijnlijk het bekendst geworden. Tegenwoordig heeft hij voor roem geen rollen meer nodig. De acteur is behalve regisseur, schrijver en ambassadeur van Unicef nu vooral Peter Ustinov, een aimabele causeur die voor elke gelegenheid een kwinkslag kan verzinnen. Over zijn ouderdom zei hij onlangs: "Ik heb het gevoel dat ik met meer autoriteit kan spreken, vooral als ik zeg: ik weet het niet."

Peter Ustinov (Londen, 16 april 1921), zoon van een Duitse vader van Russische afkomst en een Franse moeder, leerde mensen aan het lachen maken op zijn deftige Engelse kostschool, ter compensatie van zijn toen al niet voor sport geschikte lichaam. Hij debuteerde op 17-jarige leeftijd als acteur en had al snel ook als toneelschrijver succes. Als filmacteur - hij debuteerde in 1940 in Hullo Fame - had Ustinov het meeste succes, al maakte zijn postuur hoofdrollen vaak onmogelijk. In 1960 kreeg hij een Oscar voor zijn bijrol van de decadente slavenhandelaar in Spartacus. Zijn tweede Oscar kreeg hij drie jaar later in dezelfde categorie voor Topkapi van Jules Dassin. Tussendoor regisseerde hij ook nog eens de koude oorlog-komedie Romanoff and Juliet (1962) en Billy Budd (1954), de bijzondere verfilming van een zeemansverhaal van Melville dat van Terence Stamp een ster maakte. Sindsdien is Ustinovs werkdrift fenomenaal gebleven. Hij speelde in meer dan vijftig films, schreef 23 toneelstukken, 13 romans en een autobiografie, en regisseerde behalve films ook toneelstukken en opera's. Ustinovs filmrollen blijven de laatste jaren beperkt tot bijrolletjes, zoals nu die van mopperende grootvader in The Bachelor, en zijn laatste regie dateert uit 1987. Maar op andere terreinen is hij nog steeds actief. Ustinov ziet zelf niet zoveel verschil tussen zijn uiteenlopende bezigheden. Het zijn allemaal voorstellingen. Als altijd legt Ustinov met een anekdote het best uit wat hij daarmee bedoelt. Ustinov speelde eens in een toneelstuk ergens in Nieuw Zeeland toen het licht uitviel. Vanaf het aardedonkere toneel roep hij naar het publiek: 'U ligt nu in bed en kan niet slapen. U doet de radio aan. Helaas hoort u mij'. Vervolgens speelde Ustinov het stuk alsof het een hoorspel was. Van het publiek hoefde het licht niet meer aan.

Meer sterren