In: Desmet, Amsterdam; Haags Filmhuis; 't Hoogt, Utrecht; Cinemariënburg, Nijmegen

Allochtonen tussen verleidingen en tradities

Door HANS BEEREKAMP
Toen Head On, het debuut van de Grieks-Australische regisseuse Ana Kokkinos, twee jaar geleden in Cannes vertoond werd, gonsde hier en daar de vraag of zo'n stoutmoedige en visueel openhartige film over homoseksualiteit en drugs wel overal vertoond zou kunnen worden.

Het bleek reuze mee te vallen: zelfs de preutse Engelse filmcensuur liet Head On ongemoeid, en wie zich nog herinnert dat de VPRO al in de jaren tachtig een veel vrijmoediger anonieme homoseks portretterende film als Taxi zum Klo uitzond, hoeft hier geen rel te verwachten.

Misschien waren de Australiërs nog wel het meest geschokt: de hoofdrol van een 19-jarige rebel uit een Grieks arbeidersmilieu in Melbourne, Ari, wordt immers vertolkt door een in eigen land populaire soapacteur (Alex Dimitriades), en ook de expliciete behandeling van de tegenstellingen tussen de verschillende etnische groepen in Australië geeft weinig aanleiding tot nationale trots.

Het onderwerp van Head On is vooral het dilemma van tweede- en derde-generatie alllochtonen, die zich niet helemaal los kunnen maken van de eigen, in moreel opzicht rigide cultuur, en schuldgevoel ontlenen aan de seksuele en maatschappelijke vrijheid die zij zichzelf gunnen. Over dat zinnige thema zijn nog niet zo veel films gemaakt. Head On laat goed zien, hoe de tegen hun milieu rebellerende jongeren toch elke zaterdagavond weer naar het Griekse café gaan, de toorn van hun vaders trotseren, maar meteen smelten, wanneer er met moeder op traditionele muziek gedanst kan worden. Interessant is de constatering van Kokkinos dat de verleidingen ook voornamelijk uit de eigen subcultuur voortkomen, en niet van buiten. De hard drugs worden immers aangeleverd door de kok van het Griekse restaurant en de tragische (hoe kan het ook anders) travestiet Johnny is de zoon van een andere Griek, ooit de beste vriend van Ari's vader.

Helaas maakt Head On de beloften van een relevante film over een actueel probleem in de hele westerse wereld niet helemaal waar. Daarvoor zijn de clichés te vet, het celebreren van seks en drugs te opzichtig-oppervlakkig en vooral, de tekening van de personages te schematisch. Ari blijft een masochistisch, van zelfhaat vervuld personage, dat maar niet sympathiek wil worden, ook al kan de kijker zich in theorie in zijn positie verplaatsen. Maar het op een roman (Loaded van Christos Tsiolkas) gebaseerde Head On is geen theoretische film, eerder een halfbakken poging om het allerlei soorten publiek naar de zin te maken.