NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Dertig basisscholen in de Amsterdamse Bijlmer stuurden vandaag kinderen naar huis omdat de leraar ziek was. Veel ouders reageerden gelaten.

Door onze redacteur Sheila Kamerman

AMSTERDAM, 28 MAART. Een paar ouders staan vanmorgen met hun kinderen aan de hand bij de schooldeur. De kinderen uit de groepen 1b, 2c, 5a, 6a en b en 8 van de oecumenische basisschool Het Kruispunt in de Amsterdamse Bijlmer worden naar huis gestuurd. "Ik vind dit erg", zegt Ophelia Antwi. Zij moet naar haar werk bij Thuiszorg en weet niet wat ze met haar zoon Jireh (4) aan moet nu juffrouw Maria ziek is. "Zo leren ze niets", moppert Abankwa Bejiako, de vader van Andy (6). "Ik ben het zat met die zieke leraren." Nog een geluk dat zijn vrouw vandaag toevallig thuis is.

Ongeveer 1000 kinderen werden vandaag naar huis gestuurd om, zoals directeur Ineke van Sijl van Het Kruispunt zegt "de noodklok te luiden", over het personeelsgebrek. Volgens haar moet de school dat doen, omdat in een 'achterstandswijk' als de Bijlmer ouders wel mopperen maar niet snel in opstand zullen komen. Een actie als een paar maanden geleden in Diemen, toen ouders naar de rechter stapten omdat hun 'witte' basisschool een vierdaagse schoolweek wilde invoeren, is in de Bijlmer uitgesloten. Op de brief waarin ouders vorige week in het Nederlands, Engels en Spaans - op de hoogte werden gesteld van de actie, kwamen nauwelijks reacties. "Ze hebben wel wat anders aan hun hoofd', zegt leraar Matthias van den Brandhof. "Veel ouders in de Bijlmer hebben het te druk met overleven."

"Het is een veel minder kritisch publiek", zegt directeur Rob Geul van basisschool Onze Wereld. "Ze vinden het niet leuk, maar reageren gelaten en hangen hun kind een sleutel om de nek. Als het in Naarden zou gebeuren, waar ik woon, stonden alle middle class-tweeverdieners meteen op hun achterste benen. Dan denken de politici in Den Haag: tjonge, daar moeten we wat aan doen. "

Gisteren boden de schoolbesturen de Amsterdamse wethouder van Onderwijs Jaap van der Aa, een zwartboek aan met een inventarisatie van de problemen. De dertig basisscholen in de Bijlmer komen elke dag ongeveer tachtig vervangers tekort en hebben structureel dertig vacatures voor vaste leerkrachten open staan. Het lerarentekort is hier, net als in andere grootstedelijke achterstandsbuurten, nog groter dan in de rest van Nederland. Veel leraren keren de 'zwarte' scholen de rug toe nu ze makkelijk een baan kunnen vinden op de witte scholen, waar ze niet te maken hebben met leerachterstanden en sociale problemen.

Bijna alle 160 leerlingen van Het Kruispunt zijn allochtoon: de meesten komen uit Suriname, de Antillen en Ghana. Ook heeft de school twee nieuwkomersklassen met kinderen die nog maar net in Nederland zijn. Van Sijl: , ,Voor de leraren is het aanpoten om aan deze kinderen les te geven." Zij heeft er de afgelopen jaren veel zien vertrekken en kan er nauwelijks mensen voor terugkrijgen. Vervangers voor zieke leerkrachten zijn al helemaal schaars.

Toch worden kinderen normaal gesproken zo min mogelijk naar huis gestuurd. " Je wil niet dat zij de dupe worden', zegt Van Sijl. "Het is een heel kwetsbare groep. Juist deze kinderen hebben structuur nodig en kunnen eigenlijk geen schooldagen missen." En dus wringt zij, net als haar collega's in de Bijlmer, zich in de gekste bochten als er iemand ziek is.

Vaak worden de kinderen over andere klassen verdeeld. Groep 7 van meester Matthias moest gisteren inschikken om de halve groep van de zieke juffrouw Fina in het lokaal te krijgen. "Dan is het zo vol in de klas', klaagt Chantal Berenstein (11), "dat de meester er chagrijnig van wordt. "Anders is hij heel aardig".

Meester Matthias geeft toe dat hij soms gestresst raakt in zo'n overvolle klas. "Je kan de kinderen niet de aandacht geven, die je nodig vindt. Ze maken heftige dingen mee. Laatst kwam er een op school en zei: 'Meester, ik heb vanmorgen een dooie man gezien."'Ook de taakleerkrachten, die eigenlijk kinderen met persoonlijke of leerproblemen individueel moeten begeleiden, staan bijna altijd voor de klas. Taakleerkracht Ingrid Walta: "Sommige kinderen die hier op school komen, hebben nog nooit speelgoed gehad. Ze moeten leren spelen. Weer anderen zijn agressief of kunnen zich juist niet uiten. Als je er tijd in kunt steken, kun je een hoop oplossen. Maar ik moet bijna elke dag invallen."

Wethouder Van der Aa zei gisteren in een reactie op het zwartboek dat de vier grote steden een brandbrief naar het kabinet hebben gestuurd. Daarin vragen ze 350 miljoen gulden voor salarisverhoging op scholen in achterstandswijken, zoals de Bijlmer. Verder wil hij kijken of leraren die naar Amsterdam komen, voorrang kunnen krijgen bij de toewijzing van een huis. "Maar het blijft een landelijk probleem, wat niet makkelijk is op te lossen."

Momenteel is er in het basisonderwijs een lerarentekort van 3120 volledige banen. Dat tekort zal de komende jaren nog veel groter worden. Volgens gegevens van de Algemene Onderwijsbond (AOb) zijn in de periode 1999-2004 61.500 'instromers' nodig, terwijl dat er, zonder aanvullende maatregelen, in werkelijkheid slechts 33.600 zullen zijn. Het gaat dan om afgestudeerden van de PABO, wachtgelders en 'zij-instromers'.

Het ministerie van Onderwijs richt zich met name op die zij-instromers, mensen die in korte tijd omgeschoold worden tot leraar. Het ministerie hanteert overigens cijfers die iets minder somber zijn dan die van AOb. Het gaat uit van een jaarlijks tekort van 5.000 leraren.

De onderwijsbond vreest verder dat de kwaliteit van het onderwijs achteruit zal gaan. De selectiecriteria voor zij-instromers zouden niet streng genoeg zijn en ze komen ook direct al onvoorbereid voor de klas. Kwalitatief en kwantitatief goede 'zij-instroom' zou volgens de bond alleen met hogere salarissen gerealiseerd kunnen worden.

( a d v e r t e n t i e s )