NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

FLORIS VAN STRAATEN
'Het is barbaars een gedicht te schijven na Auschwitz', stelde de Duitse filosoof Theodor Adorno na 1945. Het leed dat de nazi's de joden en anderen hadden aangedaan, zo leek hij daarmee te willen zeggen, was te onbeschrijflijk om in kunst te vervatten.

De tijd dat kunstenaars en filmmakers zich door zulke schroom lieten weerhouden, ligt inmiddels ver achter ons. Regelmatig verschijnen er, vooral in Hollywood, films, waarin episodes uit de holocaust voorkomen. Zo kon het bijna niet uitblijven dat er ook eens een speelfilm zou worden gemaakt over een opmerkelijke epiloog bij de massamoord op de joden: de spectaculaire ontvoering door de Israeliërs van Adolf Eichmann in 1960 uit zijn nieuwe vaderland Argentinië. Het resultaat van deze poging de geschiedenis te doen herleven is vanavond te zien bij de EO. Dramatische ingrediënten genoeg, moet de maker William Graham, hebben gedacht: het meesterbrein achter de moord op miljoenen joden, vijftien jaar na de oorlog opgespoord en ontvoerd aan de andere kant van de wereld door agenten van de nieuwe joodse staat Israel.

Graham gaat hierbij zo waarheidsgetrouw mogelijk te werk. We zien hoe Eichmann onder een valse naam in een voorstad van Buenos Aires een nieuw leven heeft opgebouwd. We zien hoe de Mossad in het diepste geheim operatie-Attila, de ontvoering van Eichmann naar Israel, voorbereidt om hem vervolgens in Jeruzalem te kunnen berechten. Bij de bushalte waar hij 's avonds altijd uitstapt, grijpen agenten hem en al snel erkent hij: "Ich bin Adolf Eichmann".

Maar afgezien van de gedurfde ontvoeringsoperatie zelf heeft de film de kijkers weinig te bieden. Over de drijfveren van Eichmann tijdens de oorlogsjaren komen we teleurstellend weinig aan de weet, al probeert een van de agenten tijdens de korte gevangenschap van de gewezen topnazi in Buenos Aires hem hierover wel iets te ontlokken. Veel levert dat niet op. Hij had trouw gezworen aan Hitler persoonlijk en slechts zijn plicht gedaan. Hij had eigenlijk niets tegen de joden gehad. Hoffelijk verzocht hij zijn bewakers toch vooral zijn vrouw en kinderen goed te behandelen Verbijsterd stelt een van zijn ontvoerders al in Buenos Aires vast dat Eichmann helemaal niet de indruk van een monster op hem maakte. ",Hij is zo vreselijk gewoon."

Als de zaak-Eichmann iets bewees, dan was het inderdaad wel hoe onthutsend banaal de geschiedenis vaak kan zijn. Deze film heeft daaraan helaas weinig toe te voegen.

The man who captured Eichmann (William Graham, 1996, VS). TV2, 20.38- 22.10u.