In: 5theaters

Veysset laat het weer sneeuwen

Door BIANCA STIGTER
Sneeuw heeft nooit zo'n mooie rol te spelen gekregen als in James Joyce's verhaal The Dead. Maar een tweede plaats is er wel voor de sneeuw in Y aura t' il de la neige noël, het debuut van de Franse regisseur Sandrine Veysset uit 1996.

Sneeuw redt in haar film, waarvoor ze ook het scenario schreef, een familie, een moeder met veel kinderen die op kerstavond samen bij een gammele kachel liggen te slapen. Helemaal zeker is het niet dat de moeder de kachel expres koolmonoxide laat uitstoten, maar opluchting is er wel als een van de kinderen wakker wordt, sneeuw ziet en het raam opent. Y aura t' il was een film waarin veel ongewis bleef, maar ook veel haarscherp te zien was. Kinderen die met een bootje in een waterreservoir spelen. Het oogsten van tomaten. Een verschrikkelijke vader. De tweede film van Veysset heeft weer een lange titel gekregen, Victor... pendant qu' il est trop tard, en ook in dit verhaal blijft er veel ongewis, maar het belangrijkste kan de kijker zelf concluderen. Victor is een jongetje van een jaar of tien dat door zijn ouders gedwongen wordt in ruil voor geld naar hun seksspelletjes te kijken. Op een koude avond loopt Victor weg van huis. Hij komt terecht bij een hoer, Triche, en er ontstaat vriendschap tussen die twee, waarin ook nog de eigenaar van een carrousel op de kermis een rol speelt.

Veysset filmt de vriendschap tussen haar twee door het leven gewonde mensen vooral 's nachts en grofkorrelig. Ze wil dat haar film op een duister sprookje lijkt. Net als in haar debuut filmt ze sommige dingen uitvoerig, zoals het spel van Victor en een buurjongetje, die zich als vrouwen verkleden. Andere dingen blijven vaag. Victor kreeg vorig jaar op het Rotterdamse Filmfestival de prijs van de internationale filmcritici. De jury noemde de film 'een krachtige combinatie van sociaal realisme en een sprookjesachtige fantasie'. Dat is het ook, maar anders dan in haar debuut zijn die elementen nu wel erg zwaar, parmantig bijna, aangezet en weet Veysset niet aan clichés te ontsnappen. De hoer met het hart van goud is een stereotype waarover ik geen film meer kan verdragen.

Victor eindigt net als Y aura t'il met sneeuw. Hij valt op de kermis, maar hij slaagt er daar niet in een verheffende rol te spelen. Beter zijn de woorden in het door de regisseur zelf gezongen en geschreven lied dat het einde begeleidt. 'Dans mes yeux il fait si nuit', in mijn ogen is het zo nacht, met die woorden weet Veysset de weer de zoete wanhoop op te roepen die haar eerste film zo bijzonder maakte.