NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

BAS BLOKKER
Ze zeggen wel eens dat film geluid is. Dan zou Hana-bi er niet zo goed vanaf komen, die is doodstil. De hoofdrolspeler spreekt nauwelijks en zijn vrouw zegt helemaal aan het eind van de film 'dankjewel', meer niet.

Maar Hana-bi is helemaal film. Montage, kadrering, de tijd die sommige scènes krijgen, de afgemetenheid van sommige andere - in alle opzichten zijn zorgvuldige keuzes gemaakt. Het resultaat is dat Hana-bi schokt, roert en opvrolijkt op een niveau dat een klankrijker film zelden haalt. Hij was in 1997 dan ook de onomstreden winnaar van de Gouden Leeuw van het filmfestival van Venetië.

Met Hana-bi bereikte Takeshi Kitano volle wasdom als filmer. De Japanse tv-ster debuteerde als regisseur in 1989 met Violent cop. In 1997 was hij al zover dat hij niet alleen regisseerde en de hoofdrol speelde (onder zijn acteursnaam Beat Takeshi), maar ook het scenario schreef en de montage deed. In zijn laatste film, Kikujiro, heeft hij de montage weer overgelaten aan een ander.

In Hana-bi (zo geschreven betekent het zoveel als bloem-vuur, zonder streepje is hanabi het Japanse woord voor vuurwerk) is Takeshi Nishi, een oudere politieman, wiens vrouw Miyuki terminaal ziek is en wiens collega wordt neergeschoten terwijl Nishi bij haar op ziekenbezoek is. Dat gaat zo: Nishi en Miyuki zitten rustig te praten - of liever: te zwijgen - bij de dokter. Een soort kille overloop in het trappenhuis van het hospitaal. Dan gaat het keihard over naar de bloedige executie van inspecteur Horibe op straat. Dan weer naar de overloop. Alles in diepe stilte.

Met zijn vrouw op sterven en Horibe verlamd, besluit Nishi de rest van zijn tijd te besteden aan het gelukkig maken van hen. Achtervolgd door de yakuza (gangsters bij wie hij geld leende) en zijn oud-collega's (wegens een steriele bankoverval) neemt hij zijn vrouw mee op reis en stuurt hij Horibe de schildersspullen die hij zo graag wilde hebben.

Je zou kunnen denken dat er een overeenkomst is met Abel Ferrara's Bad Lieutenant ('92) over de laatste dagen van een corrupte politieman (Harvey Keitel) die het licht ziet. Maar een groter verschil is niet denkbaar. De barokke beeldenstorm van Ferrara en de scheldwoordenstroom van Keitel staat diametraal tegenover de kale kaders van Takeshi-de regisseur en het zwijgzame spel van Takeshi-de acteur en vooral ook van Kayoko Kishimoto als zijn vrouw.

Gebruikt Takeshi dan geen effecten om zijn publiek te raken? Natuurlijk wel, anders zou het niet zo'n doordachte film zijn. Hij zet de schoonheid van kunst (Horibes schilderijen, ook al door Takeshi zelf gemaakt) naast de gruwelijkheid van geweld (zoals een oog, uitgestoken met eetstokjes). Of de kleurenpracht van een bloeiende kersenboom naast de besneeuwde zwart-wit beelden van een beveiligingscamera. Hij schaamt zich niet voor makkelijk herkenbare symboliek. En terecht, want als dat enkele 'dankjewel' uit de mond van zijn vrouw klinkt, is dat daverend.

Hana-Bi (Takeshi Kitano, 1997, Japan), Ned.3, 23.15-0.54u.