NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Hilversum heeft VARA-kater

Net toen het publieke bestel enthousiast raakte over de schat aan zendtijd die een commerciële VARA zou nalaten, keerde de omroep op zijn schreden terug. De ontvangst is koel.

Door onze redacteur JACO ALBERTS

AMSTERDAM, 11 FEBR. Nu het commerciële avontuur op niets is uitgelopen, is de VARA overgeleverd aan de genade van de andere publieke omroepverenigingen en de centrale NOS. De meeste Hilversumse kopstukken deden vandaag en gisteren hun best zichzelf van hun grootmoedigste kant te laten zien. Iedereen was blij dat de VARA toch publiek blijft. "Niet omzien in wrok", zoals NCRV-voorzitter Brink het zei. Maar dat kan niet verhullen dat de solo-actie van de omroep die met hulp van het commerciële SBS het publieke bestel wilde verlaten, in Hilversum diepe wonden heeft geslagen.

Voor de buitenwacht werd dat nergens zo duidelijk als gisteravond bij het VARA-programma B&W, waar presentator Paul Witteman voortdurend uit zijn rol viel van onafhankelijk gespreksleider. De agressie waarmee hij VARA-radiomaker Karel van Hoof ondervroeg, van meet af aan tegenstander van het commerciële avontuur, verraadde hoeveel onderlinge nijd er zit tussen de televisiemakers en de radiomakers van dezelfde omroep. Vooral bij de radio-afdeling vreesde men voor zijn toekomst bij een commerciële VARA. En de grafstem waarmee NOVA-hoofdredacteur Gerard Dielessen (NPS) opriep tot nieuw "enthousiasme" voor de samenwerking tussen de partners op Nederland 3, belooft wat voor het vertrouwen tussen VARA, VPRO en NPS. Vooral programma's als NOVA waarin de omroepen van Nederland 3 al samenwerken hebben een probleem: hoe nu verder? "Het is niet business as usual", zegt directeur Peter Schrurs van de VPRO. " Natuurlijk zal er bij individuen de nodige beroering zijn. Dat is niet zomaar weg." Dat geldt volgens Schrurs voor de programmamakers en ondersteunende diensten op de werkvloer. "De omroepbestuurders zitten toch op grotere afstand." Voor de VPRO is de hele affaire aanleiding om voor te stellen een programmaraad voor Nederland 3 in te stellen. "Een poging om de omroepverenigingen invloed te laten opgeven ten gunste van programma's en hun programmamakers." zegt Hans-Maarten van den Brink, hoofdredacteur van de VPRO.

Carel Kuyl, directeur van de NPS, is zo ver nog niet: "Laat ik voorzichtig zijn, er bestaan hier gemengde gevoelens over de terugkeer van de VARA." Hij vertelt over het proces dat de VARA heeft doorgemaakt, waarbij het plan om commercieel te gaan is onderzocht en langzamerhand een eigen dynamiek kreeg: " Datzelfde is ook bij ons gebeurd. Wij zijn gaan nadenken hoe we op Nederland 3 verder moeten zonder de VARA. Daar raak je op een gegeven moment ook enthousiast over", aldus Kuyl. Met de 'terugkeer' van de VARA moet het roer weer om: "Ik vind nog steeds dat we moeten proberen een goed derde net te maken. Maar ik hou er mijn hart voor vast." Gezamenlijk hebben de omroepen de opdracht een 'verdiepend, progressief en cultureel' net te maken.

Terwijl er nu over verzoening gesproken gaat worden, is het wantrouwen tussen de netpartners van Nederland 3 de afgelopen dagen juist groter geworden. Vooral de actie van VARA-voorzitter Vera Keur om op dindagavond nog met een NOS-delegatie te praten over concessies die de publieke omroep zou kunnen doen om de VARA binnenboord te houden, heeft kwaad bloed gezet. Op dat moment wist Keur al dat het overleg met SBS zou gaan springen. Het voorstel van Keur kwam neer op het aantal uren voor de VARA voor Nederland 3 zoals dat vorig seizoen nog gold. Maar in de huidige schema's kan dat alleen maar ten koste van de VPRO en de NPS gaan. "Als dat zo gegaan is, klinkt het als: ik zou ook het huis van mijn buren wel willen hebben", zegt Kuyl. "Dat is geen fraai staaltje. En als ze inderdaad al wist dat ze zou blijven, dan stemt dat niet tot grote vrolijkheid."

Wat zegt dit alles over de positie van Vera Keur? Haar voorstanders klapten gisteren bij de VARA-bijeenkomst harder dan haar tegenstanders. Keur is de afgelopen maanden de verpersoonlijking geworden van het plan om uit het bestel te stappen, al was het maar omdat ze bij de omroep bijna alle bestuurlijke touwtjes in handen heeft. In veel organisaties zou dat haar positie onmogelijk hebben gemaakt. Aan de andere kant leek ze de weg terug vorige maand al aan het voorbereiden toen ze in VARA's TV Magazine uitdrukkelijk sprak over de optie om toch in het bestel te blijven. Ook een half mislukte poging woensdagnacht om de breuk met SBS op te eisen kan in dat licht worden gezien: Het is makkelijker terugkomen als het beeld bestaat dat jij je vrijer hebt afgewezen dan andersom.

Die strategie heeft er voorlopig in ieder geval in geresulteerd dat nog nergens in Hilversum openlijk het hoofd van Keur is geëist. In B&W bleef het gisteren bij de vaststelling van programmamaakster Hanneke Groenteman dat het , ,heel vermoeiend" is om "altijd met een tijger aan tafel te zitten". Directeur Kuyl van de NPS: "Ik kan nu wel van de daken schreeuwen dat Keur een kenau is en dat ze ontslagen moet worden. Maar ten eerste ga ik er niet over, en ten tweede: we moeten verder praten, er is geen alternatief."