In 14 theaters

Kwestie van veel zien en weinig weten

Door BIANCA STIGTER
Een auto-ongeluk vijf minuten voor twaalf op oudejaarsavond.

Total Loss, de film waarvoor vantevoren zoveel reclame is gemaakt door posters van mensen met een T-shirt over hun hoofd getrokken, begint en eindigt ermee. Het ongeluk in een verlaten tunnel is door cameraman Bert Pot fraai ijzig vastgelegd.

Tussen de twee vertoningen van het ongeluk worden in flashbacks de bewogen laatste dagen uit het leven van de inzittenden vertelt. Het zijn drie mannen: Rainier aan het stuur, Duco voorin op de passagierstoel, Jeroen in het midden op de achterbank. Veel flashbacks bevatten weer andere flashbacks. Rainier vertelt aan Jeroen hoe hij Duco in de kantine van een ziekenhuis ontmoet heeft. Jeroen vertelt Duco hoe hij bewusteloos in de bosjes achter hetzelfde ziekenhuis terechtkwam. Van sommige flashbacks is lang niet vast te stellen of ze de herinneringen van een van de personages verbeelden, of dat een van de mannen de ander slechts iets op de mouw speldt. Was Rainier wel in Keulen? En heeft hij daar wel iemand vermoord?

Veel blijft lange tijd vaag in Total Loss, het speelfilmdebuut van Dana Nechushtan (1970), die in 1994 met Djinn veelbelovend afstudeerde aan de filmacademie en daarna voor de televisie onder meer Simon Vestdijks Ivoren Wachters verfilmde. Het is een vaagheid die contrasteert met de gedetailleerde visuele informatie die film nu eenmaal biedt. We weten niets, maar we zien wel in close-up de matte bruine huid van Jeroen, de drie knoopjes onder zijn hals, de zachte stof van zijn trui. Dit contrast tussen veel zien en weinig weten biedt even een opmerkelijke ervaring, het is realisme van een aangenaam vervreemdende soort.

Helaas verdwijnt deze sensatie na verloop van tijd uit Total Loss, dat is gebaseerd op een gelijknamig toneelstuk van Karst Woudstra. De vaagheid leidt tot saaiheid. En we komen ook wel meer te weten, maar dat meer maakt het verhaal er niet interessanter op. Het scenario, op het Maurits Binger Instituut geschreven door Nechushtan, Marco van Geffen en de Amerikaanse script doctor Martin Daniel, stipt dingen aan die door de regie niet mysterieus of verrassend worden. Verborgen homoseksualiteit, contacten met de onderwereld, euthanasie, het blijven in de film steekwoorden, het worden geen gevoelens of gebeurtenissen. De mooie structuur van het script wordt niet ondersteund door sprekende details in de art direction of het spel van de acteurs. Het houterige, vlakke spel van Roef Ragas, Yorick van Wageningen en Franky Ribbens maakt ouderwets ongemakkelijk, vooral als ze de tuttige, vaak al te benoemende dialogen moeten uitspreken. Als de drie mannen in de auto op weg naar hun einde praten over cocaïne en in elke zin het woord coke met nadruk herhaald wordt, lijken het net kleine jongetjes die plezier hebben in poep! zeggen. Toch zou het jammer zijn als Total Loss meer om de reclamecampagne dan om de film zelf herinnerd zal worden. Ook het talent van de regisseur verdient het niet te worden vergeten. Want Nechushtan is er wel toe in staat om van een gewoon beeld als een jongen in een trui met drie knoopjes iets bijzonders te maken.