In: Rialto, Amsterdam; Cine K, Maastricht; Cienmariënburg, Nijmgeen; 'T Hoogt, Utrecht

De politieke strijd van fotogenieke Tibetanen

Door HANS BEEREKAMP
Sinds de jaren zeventig is het produceren van speelfilms als middel in de politieke strijd danig in onbruik geraakt. Uiterlijk en inhoudelijk voldoet Windhorse van de Amerikaanse regisseur Paul Wagner volledig aan de kenmerken van de agitprop-films die organisaties als Cineclub destijds in kleine zaaltjes vertoonden, met als enig verschil dat de communisten nu de kwaaie pieren zijn.

Ook Windhorse, een in Nepal en illegaal in Tibet opgenomen film over de onderdrukking van het Tibetaanse volk, getuigt van authentieke woede en professionele tekortkomingen, die natuurlijk juist bewijzen hoe moeilijk het was om een dergelijke film tot stand te brengen.

De veelvuldige vermelding in de credits van termen als anonymous of name withheld getuigen van de angst voor represailles van de tegenstander.

In de traditie van de politieke film heeft Windhorse ook een schematische en didactische structuur. De drie hoofdpersonen staan elk voor een typische reactie op repressie en bezetting. Dorjee zoekt troost in drank en vergetelheid, en ontwaakt slechts uit zijn roes door de liefde van een Amerikaanse toeriste die perfect Tibetaans spreekt. Zijn zusje Dolkar assimileert zich en wordt popzangeres van Chinese Schlagers over voorzitter Mao. Ook haar houding keert ten goede, nadat zich een martelares heeft aangediend. Pema, haar nichtje en een boeddhistische non, wordt gearresteerd wegens het organiseren van een demonstratie en gefolterd.

Met goede bedoelingen maak je nog geen goede film, zelfs niet wanneer direct betrokkenen hun eigen lot naspelen. Maar Windhorse eindigde vorig jaar hoog in de publieksenquete van het International Film Festival Rotterdam, want het is heel erg wat er in Tibet gebeurt, terwijl de slachtoffers geweldloos zijn en er fotogenieke gebruiken op na houden, zoals thee met boter drinken en lijken aan de gieren voeren.