In: Desmet, Amsterdam; Springhaver, Utrecht

Fatale liefde in Buenos Aires

Door RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
De Spaanse regisseur Carlos Saura heeft één meesterwerk op zijn naam staan: Cria cuervos uit 1975. Het was een van de eerste films waarin een beeld werd geschetst van de verstikking en psychologische perversie in het franquistische Spanje. Maar sindsdien is van Saura, wiens films vaak gekenmerkt werden door een theater-achtige opzet, weinig spectaculairs meer te zien geweest, of het moest misschien Carmen zijn uit 1981, een film waarin veel flamenco gedanst werd.

Het lijkt dan ook weinig waarschijnlijk dat Saura's, in Argentinië gedraaide Tango, twee jaar na de première, alsnog de Nederlandse bioscoop had gehaald, wanneer daar niet veel in gedanst werd. De tango, deze sexy parendans uit Argentinië, kan zich immers in een groeiende schare beoefenaars in de Lage landen verheugen.

Als speelfilm stelt Tango teleur. Het verhaaltje is flinterdun: regisseur van een dansspektakel wordt verliefd op een der danseressen, die het liefje is van een vervaarlijke nachtclubeigenaar. Zoiets kan haast niet goed aflopen. Maar om het verhaaltje is het Saura niet te doen. De film, bijna geheel gesitueerd in de theaterzaal waar voor de voorstelling gerepeteerd wordt, is een excuus voor het laten zien van spectaculaire dansnummers, en het laten horen van goede muziek.

En daarin slaagt Saura uitstekend. Hij heeft er van afgezien om, zoals in dans- en muziekfilms maar al te vaak gebeurt, de cameravoering al te spectaculair te maken of de artistieke prestatie in korte shots en close ups op te hakken. Wie op tangoles zit, zal met deze film zeker zijn voordeel kunnen doen, omdat je soms minuten lang de dansers van top tot teen aan het werk kunt zien. Voor andere toeschouwers lijkt Tango minder geschikt. Alles ziet er prachtig uit, dat kun je aan cameraman Vitorio Storaro (The Last Emperor, Reds, Apocalypse Now) wel overlaten. Maar leven gaat het geheel niet. Misschien is dat maar goed ook. Bij de tango, een verondersteld hartstochtelijke dans, liggen immers vaak vals pathos en kitsch op de loer, zoals in Naked Tango van Leonard Schrader uit 1992.

Toch zijn er ook goede tango-films, zoals Sally Potters The Tango Lesson uit 1997, of Tangos, l'exil de Gardel van Fernando Solanas uit 1985. Wat die films goed maakt is dat de tango wordt ingezet als element in het vertellen van een heel ander verhaal - in het laatste geval dat van Argentijnse ballingen in Parijs die door dansen de band met het vaderland proberen te voelen. Even steekt ook bij Saura trouwens de herinnering aan de Argentijnse dictatuur in de jaren zeventig en tachtig de kop op, als de jaloerse nachtclubeigenaar de voorstelling wil laten eindigen met een beroep op de generaals. Die verwijzing is, gezien de algemene inhoudsloosheid van de film, een beetje gênant. Er is sinds de politieke bom van Cria cuervos helaas veel veranderd.