NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

DANA LINSSEN
De close-up waarmee Jane Campion haar vierde lange speelfilm opende was zó close dat je de gesprongen adertjes in de betraande ogen van Nicole Kidman kon zien. Van die droevige microkosmos zoomt Campion snel uit naar een gestileerd portret van een Amerikaanse erfgename die, op zoek naar vrijheid, geluk en een waarachtig leven in een morele afgrond stort. Isabel Archer werd bedacht door Henry James die zijn hoofdpersonen vaak laat wankelen op het breukvlak tussen de oude (Europa) en de nieuwe (Amerika) wereld, tussen traditie en vernieuwing, tussen ervaring en onschuld, lust en liefde.

Jane Campion heeft een voorkeur voor sterke, eigenzinnige vrouwelijke hoofdpersonen. Denk maar aan de intens verlegen, maar volstrekt ongekunstelde Janet uit An Angel at my Table, de koppige Ada uit The Piano en meer recent de zelfbewuste Ruth uit Holy Smoke (komend voorjaar in de Nederlandse bioscopen). Ook Isabel is zo'n jonge vrouw die op zoek is naar authenticiteit, maar daarbij gehinderd wordt door zichzelf. Haar beeld van de werkelijkheid wordt bepaald door een dweepzieke, literaire illusie. En daarom trouwt ze niet met haar neef, die echt van haar houdt, maar met de ondoorgrondelijke Osmond (een heerlijk vileine John Malkovich, die zijn rol als Valmont uit Dangerous Liaisons nog eens in een ander kostuum doubleert), die haar moreel ten val wil brengen. Maar ja, hij heeft stijl en kennis van kunst en andere hoogstaande zaken, net als de romantische held uit een boek.

The Portrait of a Lady blijft heel afstandelijk. Kidman is gevangen in de hoge kragen van haar laat-negentiende-eeuwse kostuums, haar hoofd torst zware kapsels en die hele duistere, decadente Europese wereld is door Campion in naargeestige donkere tinten geschoten.

Scène na scène is zij op zoek naar de juiste pose, de beste lichtval, de zuiverste blik om het portret van haar heldin te kunnen schilderen. En close-up na close-up slaagt ze er steeds net niet in. Tot misschien een weerloos moment aan het einde van de film, als Isabel voor het eerst ook naar zichzelf lijkt te kijken. In een verweerde spiegel. Voor het eerst is dan ook de rusteloos naar het beste perspectief zoekende camera gekalmeerd.

The Portrait of a Lady (Jane Campion, 1996, VS/GB), Canvas, 20.55- 22.45u.