NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HELMUT KOHL IS VAN ZIJN voetstuk gevallen. Zelfs zijn opvolger aan de spits van de CDU, Schuble, toonde zich verrast toen de ex-kanselier vorige week op de televisie toegaf dat hij in de loop der jaren namens de partij één tot anderhalf miljoen mark had geïncasseerd en die via niet in de boeken terug te vinden rekeningen in een geheime partijkas had laten vloeien. Die transacties hadden dan wel een zeer geheim karakter, want Schuble, toen toch al tweede man onder Kohl, had er niets van afgeweten. De ex-kanselier zelf verdedigde zich met te wijzen op de noodzaak in de voormalige DDR een partijorganisatie op te bouwen en op het probleem daarvoor de nodige financiën bijeen te brengen. Schuble voelt medelijden voor zijn voormalige chef, zo liet hij weten.

De secretaris-generaal van de CDU, mevrouw Merkel, gaat inmiddels een stap verder. Zij roept haar partij op zich van Kohl los te maken. De ex-kanselier weigert, ondanks krachtig aandringen, de namen van zijn geldschieters te noemen - omdat hij hun anonimiteit had beloofd. Maar de CDU, die verder moet en de kans op herhaling van de successen van afgelopen herfst in het schandaal rondom haar erevoorzitter ziet verdampen, weigert deze zoete koek te slikken. Kohls gegeven woord houdt haar minder bezig dan de directe toekomst. Kohl was een gewaarschuwd man. Zijn reputatie als opkomend politicus stond al op het spel in de zogenoemde Flick-affaire van een twintig jaar geleden - waarin overigens alle grote partijen waren betrokken. Ook toen ging het om onwettige bijdragen aan partijkassen, in ruil voor politieke gunsten aan het Flick-concern. Omdat Kohl zwijgt, blijft onduidelijk wie nu heeft geschoven en wat in ruil werd gegeven. Maar aangenomen mag worden dat de geldschieters op bijzondere staatssteun konden rekenen bij het ondernemen in de oostelijke deelstaten. Een vorm van clièntelisme die niet alleen andere ondernemers op achterstand zette, maar ook de CDU een politieke voorsprong gaf op de andere partijen. Een met dubieuze middelen opgezette partijorganisatie gekoppeld aan een onwettig bevoorrecht ondernemerdom is niet de geëigende omgeving geweest voor de introductie van gezonde democratische verhoudingen in een landsdeel waar democratie een onbekende nieuwigheid was.

BETREURD MOET worden dat een politicus van de allure en de statuur van Kohl zo diep is gevallen. Als staatsman zal hij onverbrekelijk verbonden blijven met de Duitse hereniging waartoe hij de kans zag toen anderen die niet zagen of niet wilden zien. Kohl wist uiteindelijk het vertrouwen te winnen van Russen en Amerikanen en zelfs van de meesten van zijn Europese partners. Hij bracht de hereniging tot een goed einde binnen het door hem gekoesterde Europese en Atlantische verband. Dat blijft zijn historische verdienste.

Maar de voormalige kanselier en partijvoorzitter was ook het product van een traditie van politieke machtsvorming waarbij de scheidslijn tussen staat en partij niet altijd even scherp werd getrokken. Dit spel beheerste hij als geen ander, maar het is hem nu opgebroken. Met Kohl blijft de CDU en de Duitse democratie zwaar beschadigd achter.

Zie ook:

Kohl: ik heb nooit zelf geld ontvangen (17 december 1999)
Kohl: ik beheerde geheime gelden (1 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )