NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De NS krijgt vooralsnog het felbegeerde contract op de exploitatie van de HSL-zuid niet. Er rest het aangeslagen bedrijf echter nog één kans.

Door onze redacteur FLORIS VAN STRAATEN

DEN HAAG, 13 NOV. Net leek het politieke en financiële tij voor de NS wat ten goede gekeerd, of minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) had gisteren toch weer een jobstijding voor het spoorbedrijf. Het exclusieve bod van de NS op de exploitatie van de Hogesnelheidslijn- zuid, een naar verwachting bijzonder winstgevende lijn, verwees ze naar de prullenmand. De NS krijgen nog één herkansing, maar het zelfvertrouwen van topman Den Besten en de zijnen heeft een lelijke knauw opgelopen. Het is van levensbelang dat het bedrijf die kans grijpt, erkende NS-topman Den Besten. "Zonder HSL-zuid is de NS een bedrijf zonder perspectieven."

De minister verweet de NS dat het bedrijf haar instructies ten onrechte had genegeerd. De NS besloot niet slechts een bod uit te brengen op het binnenlandse HSL-vervoer maar ook op de doorgaande treinen vanuit Amsterdam naar Brussel en Parijs. Ook beviel haar niet dat de NS exclusieve rechten op de lijn verlangde tot 2035, omdat anders de aanschaf van nieuw materieel niet zou lonen. Veel te lang, vond Netelenbos.

Bovendien stelde ze dat de spoorwegen wel heel weinig overhadden voor het privilege op deze lijn te mogen rijden: 2,8 miljard gulden. Dit terwijl de NS ook nog eens steun van de overheid verlangde voor allerlei zaken, zodat de werkelijke opbrengst voor de overheid maar een miljard gulden zou bedragen. Dat vond Netelenbos te mager, gelet op de circa tien miljard die het kabinet al bijdraagt aan de aanleg van de spoorlijn.

NS-topman Den Besten toonde zich pijnlijk getroffen. De afgelopen paar jaar had zijn bedrijf zich net een beetje aan de perikelen van de verzelfstandiging van 1995 ontworsteld. Dit jaar maakte de NS winst en kon hij voor het eerst in tientallen jaren dividend uitkeren aan zijn enige aandeelhoudster: de Nederlandse overheid.

Prettig voor de NS was voorts dat de laatste maanden de politieke partijen in Den Haag zich welwillender jegens het bedrijf gingen opstellen. Niemand op het Binnenhof vond het plotseling meer zo nodig de NS naar de beurs te brengen. In dit klimaat leek het haast vanzelfsprekend dat de NS eveneens zou gaan strijken met het contract voor de HSL-zuid. De Nederlandse regering zou toch niet zo gek zijn dit lucratieve contract aan een buitenlandse firma te gunnen, terwijl alle andere Europese landen, behalve Engeland, hun grenzen gesloten houden voor buitenlanders?

Des te groter was de teleurstelling gisteren. Vertwijfeld wees de NS- top er naderhand nog op dat ze bereid was geweest ettelijke nieuwe stations langs de HSL-lijn te bouwen, dat ze voor vijf miljard gulden in nieuw materieel had willen steken en dat ze liefst 22 miljoen passagiers per jaar dacht te vervoeren, veel meer zelfs dan Netelenbos had verlangd.

In de ogen van de minister kon het allemaal echter geen genade vinden. "De NS is kennelijk nog niet gewend in de markt te opereren", zei ze. "De overheid misschien ook niet", kaatste Den Besten een uur later veelbetekenend terug. De waarheid lijkt intussen dat beide partijen er de nodige moeite mee hebben de invoering van het voor Nederland nieuwe fenomeen van hogesnelheidslijnen tot een goed einde te brengen.

( a d v e r t e n t i e s )