Kosmonauten en blauwhelmen

Door HANS BEEREKAMP
AMSTERDAM, 27 OKT. Drie nieuwe Nederlandse documentaires maken tijdens de twaalfde editie van het International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA), dat op 24 november begint, deel uit van de competitie om de VPRO Joris Ivens Award, zo maakte directeur Ally Derks deze week op een persconferentie bekend. Naast de openingsfilm André Hazes: zij gelooft in mij van John Appel, zijn geselecteerd Crazy, een portret van Nederlandse blauwhelmen door Heddy Honigmann, en The Red Stuff, waarin Leo de Boer de eerste generatie Russische kosmonauten voor de camera brengt.

De jury, die onder meer bestaat uit de Poolse winnaar van vorig jaar, Dariusz Jablonski, de Amerikaanse filmmaakster Emiko Omori en de Nederlandse regisseur Pieter Verhoeff, zal ongeveer 25 films beoordelen, waaronder Me and Isaac Newton, een documentaire van Michael Apted, van wie een week later de nieuwe James Bond-film The World is Not Enough in première gaat, maar ook Leslie Woodheads A Cry from the Grave over de laatste dagen van Srebrenica, een van de vele films op IDFA over de oorlog in voormalig Joegoslavië. De IDFA-winnaar in 1989, de Let Ivars Seleckis, dingt mee met een vervolg op zijn toenmalige film over een buitenwijk van Riga, Crossroads. Deel twee, New Times at Crossroad Street, is de eerste film die mede tot stand kwam met steun van het Jan Vrijmanfonds, een door IDFA ingesteld fonds ter ondersteuning van de documentaire productie in ontwikkelingslanden. Derks maakte bekend dat tot het bestuur van het Jan Vrijmanfonds ook televisieproducent Joop van den Ende is toegetreden.

De komst naar IDFA van speciale gast Werner Herzog, is nog niet zeker. Als Herzog aanwezig is, voert hij een debat met Frederick Wiseman over 'direct cinema', de door Herzog bestreden documentaire stroming die elke vorm van enscenering uitsluit. Een speciaal programma wijdt IDFA aan de bekendste documentaire beelden van de twintigste eeuw.