In: Filmmuseum, Amsterdam; Haags Filmhuis, Den Haag.

Gloeien, zwelgen, verwelken

Door DANA LINSSEN
Ze bibbert en siddert, ze zindert en trilt als een vlinder, haar dagen vervliegen als koortsvlagen. Ze heet Pina of Francesca of Lyda, maar Peter Delpeut maakte van haar één vrouw, een verrukkelijk wellustig wezen en hij noemde haar Diva, als de veel betere versie van oermoeder Eva. Diva Dolorosa is een compilatiefilm naar Delpeuts (Lyrisch nitraat, The Forbidden Quest) beproefde recept. Hij rangschikte en ontrafelde een stukje filmgeschiedenis, in dit geval van de Italiaanse divafilms uit de jaren 1913-1920, en smeedde ze weer samen, tot een associatief geheel en tegelijkertijd tot de ultieme divafilm.

De anders zo rationalistisch filmende Delpeut heeft zich helemaal aan zijn onderwerp overgegeven. Het had ook moeilijk anders gekund met al die veeleisende hoofdpersonen, maar het maakt dat zijn film even gepassioneerd gloeit als de blosjes op de wangen van de dames en het steenkooltjesoranje van de getinte filmbeelden.

Diva Dolorosa is geen documentaire, wie meer wil weten over de Italiaanse divafilm moet bij Delpeuts begeleidende publicatie 'Diva Dolorosa. Reis naar het einde van een eeuw' (uitgegeven door Meulenhoff) te rade gaan.

Maar komen we niet al alles te weten uit de drie bedrijven ('Gesluierde verleiding', 'Stormen van de ziel' en 'Nacht zonder einde') tellende film? Hoe de Diva zich geëxalteerd in het mondaine leven van theater, bioscoop en partijtjes stort. Op zoek naar iets om de voortdurende pijn in haar hart, het knagende gevoel in haar borstkas te vergeten. Als een ware femme fatale geeft ze zich over aan tragische affaires, maar liefde vindt ze niet. Van femme fatale transformeert ze tot hysterica en verwelkt tenslotte tot femme fragile.

We leven nu aan het einde van een heel andere eeuw dan die van de zwarte romantiek die dit soort vrouwen kon baren. Tegenwoordig zijn we zelfbewust en zelfstandig, opgevoed door Madonna, Lady Di en de Spice Girls. We rennen niet meer blootsvoets de bossen in, in de hoop dat een versmade minnaar helderziend genoeg zal zijn om ons te volgen. Het heeft ook geen zin om heimwee te hebben naar een tijd dat vrouwen alleen gepassioneerd mochten zijn als ze daarna door waanzin getroffen werden. Maar wat weten Delpeut en editor Menno Boerema en componist Loek Dikker, die een vette, meeslepende score componeerde vol stijlcitaten uit Verdi, Wagner en Ravel, de toeschouwer mee te slepen! Laat ik zeggen tot aan de ránd van het bos.