T I T E L :	The Way Through the Bleak Woods (Cesta pustym lesem)
R E G I E :	Ivan Vojnár
M E T :	Václav Koubek, Pavel Landovsky, Jana Dolanská, Jiri Soukup, Matej Hadek, Karel Pospíshil.

Voorafgegaan door:

T I T E L :	Rosa
R E G I E :	Peter Greenaway

In: Filmmuseum, Amsterdam.

Zwart-witte kleuren in humaan Tsjechish debuut

Door DANA LINSSEN
Soms zou je willen dat de kleurenfilm nooit was uitgevonden. In The Way Through the Bleak Woods laat de als speelfilmregisseur debuterende Tsjechische documentairemaker en fotograaf Ivan Vojnár (1942) ons zoveel tinten zwart, wit en grijs zien, dat je ze allemaal een eigen naam zou willen geven: blauw, groen, oker, olijf.

Achter de cinemascope-horizon die Vojnár op het filmdoek tovert, alsof hij de kromming van de aardbol binnen zijn kader heeft proberen te vangen, ligt het Boheemse Woud van de jaren die aan de Eerste Wereldoorlog voorafgingen. Aan de hand van de jonge Weense tandarts Holoubek voert hij ons de levens van de bosbewoners binnen: de nymfomane dorpsschone, haar geile en onhandige aanbidders, de naargeestige postbode die het met een vermoeide weduwe doet en de dorpsgek die door zijn telescoop de gang van de hemellichamen in de gaten houdt.

The Way Through the Bleak Woods ziet eruit als de wereld die we van opgepoetste oude foto's kennen, nostalgisch en herkenbaar. Maar in plaats van weemoed spiegelt Vojnár ons een beangstigende wereld voor, waarin het evenwicht op het punt staat verstoord te worden. En dan is niets meer vertrouwd. Al zijn beelden wasemen de geur van dood en transformatie. Hoe vredig en stil het besneeuwde bos er ook bijligt, onder de sneeuwdeken broeit iets en de gedempte voetstappen van een vreemdeling brengen onheil.

Zonder nadrukkelijke verhaallijn, expliciterende dialogen of diepgravende psychologie schildert Vojnár een dorpsgezicht van een gemeenschap in overgang. Hij doet dat even humaan als bijvoorbeeld Tsjechov zijn hoofdpersonen tekent. Maar bij Vojnr ontbreekt de hoop. Hij voert ons tot aan de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog en vanaf daar moeten we het verder maar zelf uitzoeken.