In: Desmet, Amsterdam; Kijkhuis, Leiden

De tanden van John Wayne

Door BIANCA STIGTER
Smoke Signals prijst zichzelf aan als de eerste film die bijna volledig door Indiaans- Amerikanen is gemaakt. Zowel de cast als de crew zijn voor het merendeel onbekenden, hoewel het gezicht van de vrouwelijke hoofdrolspeelster, Irene Boddard, sommigen misschien aan de Disneyfilm Pocahontas zal doen denken; zij stond model voor het gelijknamige tekenfilmfiguurtje. Smoke Signals is het debuut van Chris Eyre (28) die voor zijn eerste film een paar korte verhalen uit The Lone Ranger and Tonto Fistfight in Heaven van Sherman Alexie samenvoegde. De film won vorig jaar zowel de publieksprijs als de Filmmakers Trophy op het Sundance Film Festival, het belangrijkste festival voor de onafhankelijke Amerikaanse film.

Smoke Signals is geen boze film, geen scherpe film. Smoke Signals is vooral een film die het goed bedoelt. Op milde wijze steken Eyre en Alexie de draak met stereotypen die binnen en buiten Hollywood van de eerste bewoners van Amerika zijn gemaakt. Lach toch niet zoveel, zegt Victor, de ene hoofdrolspeler tegen Thomas, de andere. Jij gedraagt je alsof je in Dances With Wolves speelt. Een echte Indiaan kijkt stoïcijns, hij gedraagt zich als een krijger. "Maar onze stam bestond uit vissers, riposteert Thomas. Wel vinden ze het samen gek dat ze in al die westerns nooit de tanden van John Wayne hebben gezien. Samen zingen ze er een liedje over.

Smoke Signals is een road movie en een buddy movie, genres die wel gekozen moeten zijn omdat de regisseur zijn publiek veel vertrouwds wil voorzetten. Hij begint in 'the rez', het reservaat van de Coeur d'Alene indianen in Idaho. De jongemannen Thomas en Victor horen daar dat Arnold, de vader van Victor, is overleden in een trailerparkje in Arizona. Arnold is ook voor Thomas belangrijk; hij redde hem als baby uit een brand waarbij Thomas' ouders omkwamen. Thomas is nog steeds dol op Arnold, Victor moet niets van zijn alcoholische vader hebben, die zijn gezin tien jaar geleden in de steek liet. Toch gaan ze samen op weg om de as van Arnold naar huis te brengen. Onderweg leren de mannen elkaar zoals het hoort waarderen en ondergaat het tweetal ook nog een louterende ervaring. De herinneringen van de twee jongens zijn wel aardig door de film heen geweven. Smoke Signals zit vol flashbacks en flashbacks in flashbacks. Victor kan als twintiger een deur open doen en als tiener naar buiten komen. In deze film kan dat ook makkelijk omdat er in het reservaat maar weinig verandert. Ook daar maakt Eyre zachte grappen over. Op de radio is elke morgen te horen wat er op het grootste kruispunt gebeurt: "Er rijdt een vrachtwagen voorbij."