In: 5t/m 8/8 Plaza Futura, Eindhoven; 14/8 Cinemariënburg, Nijmegen,27/8 Filmmuseum, Amsterdam.

Verzaligde huisvrouw in beschaafd bordeel

Door PIETER STEINZ
Al meer dan dertig jaar geldt ze als de mooiste vrouw van Frankrijk - en als de chicste filmster van de wereld. Maar echt sexy is Catherine Deneuve niet.

Haar schoonheid zet de hormonen niet in beweging; ze is zoals je je zusje of je dochter graag zou zien: mooi en gaaf zonder seksuele aantrekkingskracht. Voor wie zich ooit heeft afgevraagd of het Deneuve kan deren (zou ze liever een Bardot of een Loren zijn geweest?) is Belle de jour van Luis Buñuel gefundenes Fressen. In haar vijftiende film, uit 1967, speelt Deneuve een pasgetrouwde vrouw uit de betere kringen die haar man als een wandelend vriesvak tegemoet treedt, maar zich ondertussen overgeeft aan masochistische fantasieën. Op een idee gebracht door het tuttige geroddel van een vriendin klopt ze aan bij een beschaafd bordeel, waar een deel van haar dagdromen werkelijkheid wordt. Onder de naam Belle de jour ('dagschone', omdat ze alleen 's middags werkt) vervult ze herenwensen, totdat een opdringerige penoseklant en een onverwacht op bezoek komende huisvriend het paradijs verstoren.

Hoogtepunt van de film is de - veel gefotografeerde en als reclameposter gebruikte - scène waarin het kamermeisje van het bordeel oppert dat het 'af en toe zeker wel erg' is; de halfnaakte Deneuve richt zich op van het bed en antwoordt verzaligd: 'Wat weet jij daarvan, Pallas?' Maar hoe langer Belle de jour duurt, hoe meer je als filmkijker begint te twijfelen aan het realiteitsgehalte van wat Buñuel je voorschotelt. Daarin ligt het genie van de film. Zijn niet alle - overigens zeer kuis in beeld gebrachte - seksuele escapades die je ziet de wensdromen van een seksueel gefrustreerde huisvrouw? Volgens Buñuel was Belle de jour de commercieel succesvolste film van zijn leven, 'een succes dat ik meer toeschrijf aan de hoeren die in de film voorkomen dan aan mijn eigen werk'. Hij was te bescheiden. Ondanks de weinig expliciete seks en het typische jaren-zestigbeeld van hoog-burgerlijke rijkdom (tennis en wintersport!), maakt Belle de jour, gefilmd in breedbeeld en beeldschone Eastmancolor, nog steeds geen gedateerde indruk. Net als overigens de eeuwig afstandelijke Deneuve, die in deze film zoals altijd koeler is dan de rijkelijk vloeiende champagne.