In: 9 theaters.

Regisseur Gary Ross maakt van kleur een geweldig special effect in Pleasantville

Roze bloesems in een zwart-wit landschap

Door BIANCA STIGTER
De jaren vijftig zijn in Amerika nog steeds het decennium waarnaar wordt terug verlangd, ook door mensen die het niet hebben meegemaakt. Het is de tijd waarin alles nog goed, schoon en onschuldig zou zijn geweest.

In Pleasantville, het regiedebuut van scenarioschrijver Gary Ross, zijn de echte jaren vijftig vervangen door een sitcom uit die tijd, waarin moeder stipt om zes uur het eten op tafel heeft, basketballen steevast in de basket belanden en de brandweer alleen hoeft uit te rukken om een kat uit de boom te redden. Naar deze zwart-witte, steriele wereld worden op magische wijze twee tieners uit de jaren negentig getransporteerd. David voelt zich meer thuis in Pleasantville dan in zijn eigen wereld, waar vader al lang verdwenen is en moeder ook niet vaak thuis is. Deze eenzame nerd kent alle afleveringen over het gemoedelijke stadje uit zijn hoofd en weet precies wat hij moet doen als Bud, de hoofdrolspeler van de serie. Maar zijn populaire zusje Jennifer, die in Pleasantville de brave Mary Sue moet zijn, weigert het spelletje mee te spelen. Op haar afspraakje met de aanvoerder van het basketbalteam gaat ze verder dan handje vast houden. Tegelijkertijd met seks introduceert Jennifer kleur in het zwart-witte utopia van hedendaags Amerika.

Gary Ross bewees met zijn scenario's voor Big (over een jongetje in het lijf van een volwassene) en Dave (over een gewone man die president van Amerika wordt) al dat hij goed overweg kon met ongeloofwaardige uitgangspunten. In Pleasantville zorgt hij voor spektakel door langzaam kleur toe te voegen aan beelden die eerder grijs dan zwart-wit lijken. In de ruim twee uur die de film duurt, vragen niet alleen de inwoners van het stadje, maar ook de kijkers zich af wat het nu toch is dat zorgt voor rode rozen en gele frietjes, voor kleur en voor andere dingen die in Pleasantville onbekend waren, zoals regen, vuur, kunst en literatuur. Alleen om seks gaat het in deze overvolle komedie dan allang niet meer.

Langzamerhand gaat Pleasantville steeds meer op onze eigen wereld lijken, die door Ross zo hartverwarmend verdedigd wordt dat zijn film aan het werk van Frank Capra doet denken. Net als in de iets scherpere satire The Truman Show, een van die andere recente films over televisie, moet de in Pleasantville gecreëerde fantasiewereld het uiteindelijk afleggen tegen de onze, waarin het kwade vooral zo nuttig is omdat het kleur kan geven aan het goede.

Ross draaft soms wel erg ver door. Mensen die al gekleurd zijn worden bijvoorbeeld kleurlingen genoemd, die door de nog zwart-witte burgers van de stad worden gediscrimeerd. Even later organiseren de zwart- witten ook nog een boekverbranding. Meer dan van dit soort pedante verwijzingen moet Pleasantville het hebben van het wonder tegelijkertijd kleur en zwart-wit te zien, een special effect waarvoor de nieuwste digitale technieken zijn gebruikt. Dan zie je bijvoorbeeld een zwart- witte auto naar lover's lane rijden door een zwart-wit landschap waarin de kersenbloesems die naar beneden dwarrelen opeens roze gekleurd zijn. Zo'n scène is als een lach die de zon echt doet schijnen, als een kus die opeens werkelijk door violen wordt begeleid. Die vergelijkingen zijn gevoed door de bioscoop, en daar is het waar Pleasantville dan ook eindigt. Tegen het slot ziet Pleasantville er niet meer uit als een televisieserie uit de jaren vijftig, maar als een biocoopfilm uit diezelfde tijd - in glorious technicolor.