Ode aan Marokkaanse kermisklanten

Door DANA LINSSEN
Wat een wereld van verschil ligt er tussen de vrolijke extravaganza van de drie travestieten die in The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert door de Australische woestijn rondrijden en de Marokkaanse travestiet Rabii ('lente'), die als medewerker aan een reizende loterij rondtrekt in het droge zuiden van zijn land. Maar net zo vanzelfsprekend als Bernadette, Mitzi en Felicia in hun pauwenveren, banjert Rabii (Abdellah Didane) in een glittersoepjurk door de wereld van de verlopen kermisklanten ('forains') in Marokko. Om misverstanden te voorkomen: de rol van 'charmante assistentes' van de Marokkaanse Hans van der Togts wordt van oudsher door travestieten op zich genomen en er kijkt dus niemand, van tandenloze bejaarde tot kleuter, op van een man met make-up en hakken.

Adieu forain, de laatste film die in het kader van de eerste Wereldcinema tour van het Filmfestival Rotterdam in roulatie gaat, wil een ode brengen aan de bijna verdwenen wereld van rondtrekkende goochelaars, muzikanten, toneelspelers, verhalenvertellers en gokbazen op het Marokkaanse platteland. Maar om in die opzet te slagen geeft regisseur Daoud Aoulad Syad in zijn speelfilmdebuut te weinig inkijkjes in het leven van deze mensen. Hij concentreert zich op de driehoeksverhouding tussen een oude kermisexploitant die met zijn zoon en Rabii een rad van fortuin draaiende probeert te houden.

Adieu forain is zorgvuldig gefotografeerd, mooi, zonder exotisme, maar ook weer niet zo kleurrijk als je bij het thema zou verlangen. Aoulad Syads achtergrond als documentairemaker verraadt zich in een evenwichtig tempo en ritme van zijn beelden.

Dat hij toch naar langdradigheid neigt, komt omdat de bijna dialoogloze film soms zo onnadrukkelijk wil zijn dat accenten vervagen en de gebeurtenissen maar voortkabbelen.

Het Filmfestival Rotterdam is van plan om vanaf het najaar een tweede Wereldcinema tour in gang te zetten. Dat lijkt na acht films van wisselende, maar zelden echt benedenmaatse kwaliteit, die een inzicht verschaffen in verschillende niet-Europese filmculturen, een programma om nieuwsgierig naar te zijn.