NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'Veroordeling Öcalan is politieke beslissing'

Vandaag begon in Turkije het 'proces van de eeuw' tegen PKK-leider Öcalan. Zijn Nederlands/Duitse advocate, Britta Böhler, moet het proces vanuit Amsterdam volgen.

Door onze redacteur STEVEN DERIX

AMSTERDAM, 31 MEI. PKK-leider Abdullah Öcalan wordt in zijn proces bijgestaan door een team Turkse advocaten. De Nederlands/Duitse advocate Britta Böhler, die de belangen van de Koerdenleider behartigde, blijft in Amsterdam. "Ik mag Turkije niet eens in, omdat ik volgens de Turkse regering een PKK-activiste ben."

Hoe lang kan het proces gaan duren?

"Dat hangt helemaal af van wat er vandaag gebeurt. De Turkse officier van justitie gaat waarschijnlijk een week lang zijn bewijs aanbieden. Daarna krijgt de verdediging een week de kans om de verdediging te voeren. De Turkse advocaten verwachten als de zaak morgen doorgaat, eind juni een vonnis. Maar alles hangt af van wat het Hof voor Staatsveiligheid toestaat."

Hoe luidt de precieze aanklacht?

"De aanklacht tegen Öcalan luidt hoogverraad. Volgens de Turkse aanklagers is hij als leider van een terroristische beweging verantwoordelijk voor de 30.000 slachtoffers die zijn gevallen in de gewapende strijd tussen het Turkse leger en de PKK. Daarbij wordt geen enkel verschil gemaakt tussen doodgeschoten Turkse militairen en omgekomen Koerden, omdat de Turkse regering niet wil erkennen dat er sprake is van een conflict. In het dossier wordt Öcalan ook verantwoordelijk gehouden voor de dood van PKK-mensen die in Turkse gevangenissen zijn doodgeslagen."

Wat is de strategie van de verdediging?

"De advocaten zullen vooral een politieke verdediging voeren. Daarbij leggen ze de nadruk op het zelfbeschikkingsrecht van het Koerdische volk. Volgens de verdediging is Öcalan de militaire leider van een volk in oorlog. Volgens de advocaten is daarom niet het Turkse recht, maar het internationale oorlogsrecht van toepassing." Tot voor kort was u de advocaat van Öcalan. In hoeverre bent u nu nog steeds bij de zaak betrokken? Voert u de regie?

"In principe hebben de Turkse advocaten het voor het zeggen. Ik doe vanuit Nederland vooral ondersteunend, coördinerend werk, maar ik heb zeker niet de regie in handen. Waar ik wél geheel verantwoordelijk voor ben is de procedure die we tegelijk met het proces in Turkije voor het Europese Hof van de Rechten van de mens voeren. Dat heeft al bepaald dat de Turkse Hoven voor Staatsveiligheid niet onafhankelijk zijn. De oorspronkelijke klacht is een overtreding van artikel 6., het recht op een eerlijk proces, maar die klacht hebben we aangevuld met een groot aantal andere punten. Volgens ons was de kidnapping van Öcalan in Nairobi in februari onrechtmatig. Zijn recht op gezondheid en leven is aangetast, omdat hij onder de drugs is gezet en in gevangenschap in volledige isolatie moet doorbrengen. Verder is hem het recht op het voeren van een verdediging geschaad. De advocaten daar kunnen nauwelijks hun werk doen. Eind maart mochten ze hem voor het eerst bezoeken. Bij die bezoeken kan er niet vertrouwelijk met hem gesproken worden, omdat de gesprekken worden opgenomen of gefilmd. En zo kan ik nog wel even doorgaan." In hoeverre heeft zo'n procedure in Straatsburg zin?

"Turkije maakt deel uit van de Raad van Europa. Het Europese recht is dus ook op Turkije van toepassing. Als landen dat recht niet naleven, kan het Hof een klacht indienen bij het comité van ministers van de Raad. Die kunnen vervolgens door middel van het aannemen van een resolutie besluiten maatregelen tegen Turkije te nemen." Maar u heeft toch sympathie voor de PKK?

"Ik sta achter het Koerdische volk, dat tegen de onderdrukking vecht. Maar dat wil nog niet zeggen dat ik daarmee een PKK-activiste ben. Mijn kantoor verdedigt ook Koerden van andere partijen, zoals bijvoorbeeld de Iraakse PUK."

De verwachting is dat Öcalan ter dood wordt veroordeeld. Kan de verdediging in hoger beroep?

"We kunnen alleen in cassatie. Daarna moet het parlement het doodvonnis bekrachtigen. De president moet het executiebevel tekenen. Of Öcalan ter dood wordt veroordeeld of niet is uiteindelijk een politieke beslissing."

( a d v e r t e n t i e s )