NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

KEES VERSTEEGH
Moet Wim Kok met of zonder stropdas op de verkiezingsposter? Heeft zijn voorlichter Noortje van Oostveen wel of geen kinderen? Waar in Utrecht heeft een andere PvdA- vrouw net een huis gekocht?

Het zijn dit soort niemendalletjes die De Keuken van Kok vullen, Niels Koppens documentaire over de PvdA-campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 1998. Gaat dit eigenlijk wel over politiek, zullen sommige kijkers zich dan ook na afloop afvragen. Het is politiek op z'n Koppens, zou het antwoord kunnen luiden. Al eerder bewees de documentairemaker namelijk politiek op een indirecte, maar wel heel creatieve wijze te kunnen benaderen. In de documentaire The Hunt (1997) over de jachtsport in Engeland, bijvoorbeeld, openbaarde Koppen met prachtige natuurbeelden zowel de heroïsche als monsterlijke kanten van deze omstreden bezigheid.

In De Keuken van Kok probeerde de documentairemaker dezelfde methode uit. Het was een riskante opgave omdat Kok achter een pak melk en een mand broodjes filmisch een stuk minder aantrekkelijk is dan een vos op de besneeuwde velden van Shropshire. Toch weet Koppen opnieuw het mooie en lelijke van politiek met elkaar in verband te brengen. Hij laat zien hoezeer het Haagse bedrijf elke keer weer mensenwerk is.

Plechtig beloven Kok, Wallage en Adelmund elkaar een strakke regie om in de campagne niets aan het toeval over te laten. Even later zit de kijker evenwel midden in een knetterende ruzie in het campagneteam over de hypotheekrenteaftrek. Nijver bereidt Kok een campagnebijeenkomst over veiligheid voor. In de pers vindt hij alleen een televisiecitaatje terug over de perikelen rond Wim Duisenberg, waarover hij door een verslaggever van het NOS-Journaal is lastiggevallen. "We zijn helemaal uit de campagne", sombert de PvdA-leider over de telefoon.

Hulde aan de PvdA derhalve, die het nodige heeft laten wegknippen uit het oorspronkelijk beeldmateriaal (waar was de grote strateeg Melkert bijvoorbeeld?), maar ook veel overeind liet. Koks computeranalfabetisme maar ook zijn gezwalk tussen hoop en vrees op verkiezingsavond, zijn op een manier vastgelegd waar geen krantenreportage tegenop kan.

Voorafgaand aan het project liet Koppen zijn vrijheid in een contract met de PvdA vastleggen. Alleen zwaarwegende staatszaken en persoonlijke belangen waren valide redenen tot schrappen. Het hoge lulligheidsgehalte die deze afspraak opleverde, heeft sommigen tot de conclusie gebracht dat meer sprake was van platte censuur dan van een nette afspraak.

Te vrezen valt eerder echter, dat De Keuken van Kok een tamelijk representatief beeld geeft voor de politiek anno 1998. De tenenkrommende klefheid tussen voorlichters en journalisten (NOS-verslaggever Kees Boonman uitgezonderd), de arrogantie waarmee de PvdA-politici de confrontatie met SP-pitbull Jan Marijnissen uit de weg gaan, het verpletterend gebrek aan politieke thema's, ze zijn zeer herkenbaar voor de politiek in de polder, met de 'Nacht van Wiegel' als kortstondige uitspatting. Mede daarom zal twee uur De Keuken van Kok het zapgedrag van veel kijkers niet overleven. Juist omdat Nederlandse politici niet groots en meeslepend leven, had het mes van de maker best wat vaker door het beeldmateriaal kunnen gaan.

De Keuken van Kok. Ned 3, 19.53-22.00u.