NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'Tory's waren polsslag natie kwijt'

Tory-leider William Hague wil orde op zaken stellen. Zowel binnen zijn eigen, sterk verdeelde partij als in het land. "Labour pretendeert ten onrechte een partij van het centrum te zijn."

Door onze correspondent HANS STEKETEE

LONDEN, 26 MEI. William Hague, de leider van de Britse Conservatieve Partij, heeft een "uitdagende dubbele taak", zegt hij opgewekt. Na de nederlaag van 1997 moet hij niet alleen kiezers teruglokken maar ook zijn geruïneerde partijorganisatie zien op te bouwen. Dat laatste verloopt maar moeizaam: er gaat geen week voorbij zonder een nieuwe ruzie binnen de verwarde en verdeelde Tory's. Hague's eigen positie wankelde zelfs nadat hij had gezegd dat 'de markt' geen dominante plek in het onderwijs en de gezondheidszorg verdient. Dat was een poging om iets van premier Blairs succesvolle middenkoers, de politiek van de 'Derde Weg' te kopiëren, maar de rechterflank van zijn partij vond het verraad aan het erfgoed van Lady Thatcher.

Met zijn eerste taak heeft Hague (38) een begin gemaakt. Als er nu landelijke verkiezingen zouden worden gehouden, hebben de Tory's nog steeds geen schijn van kans, maar bij de gemeenteraadsverkiezingen, eerder deze maand, wonnen ze 1400 gemeenteraadszetels terug. De verkiezingen voor het Europeees parlement op 10 juni zullen die trend doorzetten, gelooft hij.

De Tory's waren "de polsslag van de natie kwijt", zegt Hague. "Nu moeten we opnieuw leren luisteren." Daarom voert hij campagne op alledaagse thema's als belastingen, huisvesting en onderwijs. En terwijl premier Blair blijft aarzelen om een referendum over de euro uit te schrijven, voedt Hague de Britse argwaan tegen het continent onder de slogan In Europe, not run by Europe.Gisteren was hij in Wandsworth, een wijk in zuid-Londen, waar de reisbureaus goedkope vluchten naar Karachi aanbieden, de groentekramen exotisch geuren en de bevolking in meerderheid Tory stemt. Met weinig haar en zijn toonloze kraakstem heeft Hague op televisie nul charisma. Maar de leerlingen van het Ernest Bevin-college, een middelbare school met veel pigment, noemen hem "veel aardiger dan ik dacht" en "recht door zee". Jammer voor Hague dat de meesten nog niet mogen stemmen. Aan het eind van de ochtend laat hij zich op een iets te klein stoeltje zakken voor een kort gesprek.

Hoeveel manoeuvreerruimte heeft u, nu premier Blair het centrum opeist? Gaat u dat veroveren of verschanst u zich op rechts? "Tony Blair verhoogt ongemerkt de belastingen via de pensioenen, zorgt voor meer regulering die ondernemers hindert en hij verandert de Britse grondwet zonder te weten waar hij uitkomt [door het Hogerhuis te hervormen en met eigen parlementen voor Schotland en Wales, HS]. Labour claimt voor law and order te zijn, maar verlaagt het aantal politieagenten. Dat zijn verontrustende dingen en om die te bestrijden hoeven we niet naar rechts op te schuiven, maar moeten we stand houden waar we altijd hebben gestaan."

Maar uw stukje grond is wel smal. "De mensen zullen zien dat Labour ten onrechte pretendeert een partij van het centrum te zijn. Ons antwoord daarop kan alleen maar zijn dat wij moeten proberen werkelijk, werkelijk die partij te zijn."

Wat is het verschil tussen uw idee over Britse toetreding tot de Europese munt en dat van Tony Blair? U bent toch allebei voorstander van voorlopig afwachten? "Er is een groot verschil. Hij zegt dat hij in principe wil toetreden. De vraag is alleen wanneer, en als het aan hem ligt gebeurt het zo snel mogelijk. Bovendien is er volgens hem geen grondwettelijk probleem om in de euro te stappen. Ik zeg: ik ben tegen toetreden. Ik sluit het ook niet voor eeuwig uit - want wat is eeuwig? - maar ik ben tegen. Ik maak me zorgen om de economische gevolgen van toetreden voor Groot-Brittannië. En ik maak me zorgen over de gevolgen voor onze grondwet als wij beslissingen over belasting, rente en het vaststellen van consumptieniveaus aan Europa overdragen."

U zegt dat de Britse economische cyclus meer lijkt op de Amerikaanse dan op die van de Europese landen. Maar het merendeel van de Britse handel vindt plaats binnen Europa. Is dat geen argument om toe te treden? "Een kleine meerderheid van onze handel is inderdaad binnen Europa, maar er is nog heel veel wereld over. We doen meer handel in dollars dan in D- marken of Franse francs. En onze economie gedraagt zich wel degelijk anders. Neem de beweeglijke Britse huizenmarkt die de mensen hier veel gevoeliger maakt voor veranderingen in de rente dan op het vasteland. Een beslissing van de Centrale Europese Bank om de rente te veranderen heeft hier onder de euro dus veel dramatischer gevolgen dan in de andere landen, terwijl we de middelen om daar iets tegen te doen hebben opgegeven."

Een euroscepticus die campagne voert voor het Europees parlement - dat heeft iets paradoxaals. "Nee. Helemaal niet. We hebben inderdaad een eurosceptische kijk op de dingen. Maar dat betekent nog niet dat we tegen de Europese Unie zijn. Als ik zeg 'In Europe, not run by Europe', is het woord 'in' belangrijk. We willen dat de EU een succes is en we willen dat het Europees parlement goed functionert. En ook dat het meer macht heeft om de Commissie ter verantwoording te roepen. Daar zit geen contradictie in met ons standpunt over de euro."

( a d v e r t e n t i e s )