Edward Norton

In een reeks profielen van hedendaagse filmsterren deze week Edward Norton, die nu in 'American History X' speelt en in de voetsporen kan treden van Robert De Niro.

Door PIETER STEINZ

In het Walhalla van Hollywood zijn de helden tweeërlei. Je hebt de acteurs die bij voorkeur dezelfde soort rollen spelen en bewonderd worden omdat ze steevast min of meer hun heroïsche zelf zijn: James Stewart, Harrison Ford, Tom Hanks. En je hebt de kameleons die zich in elke film wezenlijk anders presenteren, die niet terugschrikken voor de bad guys, de viezeriken en de onderkruipsels: Robert Mitchum, Dustin Hoffman, Robert De Niro. De razendsnel omhoog geschoten Edward Norton (Columbia Maryland, 18 augustus 1969) is een acteur van de tweede categorie - en van de eerste rang. Zijn veelzijdigheid bleek al uit de rol waarmee hij drie jaar geleden debuteerde: die van de zogenaamd aan Meervoudig Persoonlijkheids Syndroom lijdende moordenaar van een corrupte bisschop in Primal Fear. Op superieure wijze veranderend van beminnelijke plattelandsjongen in angstaanjagende sadist - en vice versa - acteerde de 26-jarige zuiderling zijn tegenspeler Richard Gere van het doek. De Amerikaanse Academy nomineerde hem terecht als beste bijrolspeler, maar gaf de Oscar aan de inmiddels alweer bijna vergeten Cuba Gooding Jr.

Vier films maakte de jongensachtig ogende en schuins kijkende Norton na Primal Fear, en elke keer was hij verrassend. In Woody Allens musical Everyone Says I Love You speelde hij het aanbiddelijke rijkeluisstudentje dat zo verliefd is op zijn New-Yorkse vriendin (Drew Barrymore) dat hij haar alles vergeeft. Het was een rol die hem als advocatenzoontje op het lijf geschreven was, net als die van de idealistische jurist van een pornobaas in The People vs. Larry Flynt. Maar het was de gokkersfilm Rounders die duidelijk maakte dat Norton een van de beloftes van Hollywood was. Als een onverbeterlijke valsspeler met de bijnaam Wurm slaagde hij erin om een onbetrouwbare crimineel aandoenlijk te maken.

En nu is er American History X, de veelbesproken film over neo- nazi's in Californië waarin Norton zijn eerste hoofdrol speelt. Het personage Derek Vinyard, de potige skinhead die in de gevangenis tot inkeer komt, geeft hem de kans om, net als in Primal Fear, twee gezichten te laten zien: angstaanjagend agressief in de flashbacks, bijna sympathiek wanneer hij de strijd aanbindt met extreem rechts. Vijftien kilo spieren zette Norton in twee maanden aan om zijn magere lichaampje te veranderen in een bodybuildersfiguur. En dus werd hij vergeleken met Robert De Niro, die voor Raging Bull eenzelfde vastberadenheid aan de dag legde. Als er één acteur is die in de voetsporen van De Niro kan treden, dan is het Edward Norton. De twee hebben trouwens voorafgaand aan de opnames van American History X contact met elkaar gehad, maar tot een meester-gezelverhouding heeft dat niet geleid. Het belangrijkste advies dat Norton naar eigen zeggen van De Niro kreeg, was 'Get a good hat'. Want met een kaal geschoren kop kon je het buiten de studio's nog knap koud krijgen.

Meer sterren