Bioscoopagenda Nederland
www.bios.nl

In: zes theaters

Op het terras zitten met actrices

Door HENK VAN GELDER
Een filmmaker die altijd zijn eigen verhalen verzint en nog nooit een boek heeft verfilmd, maakt een film die De Boekverfilming heet en laat zichzelf daarin - met enige ironie, maar toch - aanduiden als één van 'de jonge honden van de Nederlandse film'. De film gaat over een regisseur die drie actrices op het oog heeft voor de hoofdrol, en hen zo lang aan het lijntje houdt dat hun privé-levens er danig van door elkaar geschud raken. En de filmmaker is Eddy Terstall, die in Hufters en hofdames en Babylon al blijk gaf van een laconiek geamuseerde blik op de Amsterdamse dertigersgeneratie. De Boekverfilming wordt geannonceerd als het slot van zijn low budget- drieluik.

Dat klinkt goed, zou je denken; dat wordt op zijn minst een satirische komedie die onverveerd commentaar geeft op de traditionele Nederlandse filmerij.

Terstall zet er ook meteen vaart in. Als bedreven verhalenverteller valt hij met de deur in huis: producent Matthijs van Heyningen, die zonder zichtbare moeite zichzelf speelt, heeft de rechten gekocht van een autobiografisch boek van een nogal hysterische schrijfster en een beginnend regisseur geëngageerd voor de verfilming. Nu moet er een hoofdrolspeelster worden gekozen uit drie kandidates, die alle drie verwikkeld zijn in een ingewikkelde relatie. De regisseur, met een blanco blik vertolkt door Dirk Zeelenberg, wijdt zich aan de taak hen te testen. Tegen de één zegt hij dat hij nooit met zijn actrices naar bed gaat, tegen de ander zegt hij dat hij altijd met zijn actrices naar bed gaat - hij is, kortom, een opportunist van het zuiverste water.

's Mans besluiteloosheid, en de gevolgen daarvan voor het privé- leven van het drietal, blijkt na verloop van tijd echter een tamelijk dun lijntje. Te dun, wat mij betreft, om de gang erin te houden. Terstall weet nog wel een glimlach op te wekken met een grappig dialoogje over het spelen van vrijscènes, een paar pogingen tot het instuderen van een dialoogtekst die geen spreektaal is, en een vriendje dat jaloers wordt als zijn vriendin bij 'die geilneven' van de film wil werken, maar veel hout snijdt het allemaal niet.

Het meest in de buurt van satire komt De Boekverfilming door het optreden van Job Gosschalk als de man van het casting-bureau. Gosschalk, die ook in het dagelijks leven werkzaam is bij een casting-bureau, maakt er met vileine, maar o zo subtiele middelen een aalglad mannetje van dat met alle winden meewaait.

Maar een beetje weinig is het wel. Als de regisseur na verloop van tijd wéér een etentje met een actrice heeft, of voor de zoveelste keer met een andere actrice op het terras zit, begint Terstall de greep op zijn film allengs te verliezen. Het is duidelijk dat hij het luchtig wil houden, maar wat al te luchtig is, dreigt te vervliegen. Daar kan zelfs de slotgrap, waarin zijn met een Oscar bekroonde collega Mike van Diem opduikt, niets meer aan verhelpen.