Bioscoopagenda Nederland
www.bios.nl

In: Filmmuseum, Amsterdam; Lantaren/Venster, Rotterdam; Filmcentrum Poelestraat, Groningen

Sublieme Engelse huisvlijt loont

Door HANS BEEREKAMP
Van de drie films die aan het slot van het laatste International Film Festival Rotterdam een Tiger Award ontvingen, was Christopher Nolans Following de goedkoopste en dus de meest onafhankelijke productie. Gedurende een jaar gaf Nolan elke zaterdag het geld uit, dat hij de rest van de week verdiend had. Het eerste half jaar repeteerde de Londense regisseur met zijn acteurs, daarna draaide hij twintig zaterdagen. Uiteindelijk kostte de zwart- wit-film Following ongeveer 12.000 gulden, maar de regisseur, tevens producent, scenarioschrijver, cameraman en editor hangt dat budget niet aan de grote klok, omdat hij zijn film niet wil laten beoordelen op andere dan filmische kwaliteiten.

Toch is de originaliteit en de naar 'guerrilla filmmaking' smakende frisheid van Following van doorslaggevend belang. De merkwaardige niet-chronologische structuur van de montage bij voorbeeld, mede ingegeven door continuïteitsproblemen, is meer bepalend dan de plot of de poging om een traditioneel 'film noir'-gegeven over te planten naar eigentijds Londen.

De talloze flash forwards verraden de noodlottige wendingen in het verhaal, en maken nieuwsgierig naar de details van de manier waarop de hoofdpersoon zich in de nesten werkt. Dát het mis zal gaan, lijdt geen twijfel en wordt zelfs letterlijk gesuggereerd in de voice-over.

Bill (Jeremy Theobald) is een weinig succesvol schrijver, die verslaafd is aan een merkwaardige hobby. Hij schaduwt mensen die op straat zijn belangstelling hebben gewekt, meestal mannen, nooit tweemaal dezelfde persoon.

Wanneer hij zijn eigen regels schendt, verandert hij van voyeur in slachtoffer, al weet de toeschouwer dat veel eerder dan hijzelf.

Leerzaam zijn de observaties van een inbreker, die Bill niet alleen de fijne kneepjes van zijn vak openbaart, maar ook kleine sadistische genoegens van het rondscharrelen in een vreemd huis. Een inbreker neemt alleen gemakkelijk verhandelbaar klein spul mee, en vermeit zich overigens in het elders in huis verstoppen van kostbaarheden en het penetreren van de privacy. Dat die gewoonte ook een ander doel dient, is een van de aardige verrassingen in het knap geconstrueerde scenario.

Following is een bewonderenswaardige kleine film, die niet goed bestand lijkt tegen het soort overschatting dat zo'n kleinood in het naar ontdekkingen smachtende internationale festivalcircuit ten deel kan vallen. Sublieme huisvlijt is nog geen garantie dat Nolan in de voetsporen zal treden van op dezelfde manier begonnen talenten als Kubrick en Scorsese, in de tijd dat er nog maar een handvol filmfestivals bestond. Maar de 28-jarige Christopher Nolan lijkt een bedaagd en verstandig man, die zich niet gek laat maken. Rotterdam is een betere plek om een film als Following te lanceren dan Sundance of Cannes, en er komt zeker een tweede film.