NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Actie voor Kosovo getuigt van grote vindingrijkheid

In een gezamenlijke tv-actie op drie van de negen Nederlandse zenders is gisteravond bijna 42 miljoen bijeengebracht voor de vluchtelingen uit Kosovo.

Door TITIA KETELAAR

HILVERSUM, 16 APRIL. ,,Laten we ons van de goede Nederlandse kant zien en onze naastenliefde tonen. Ieder mens telt, en iedere gulden eveneens.'' De lang verwachte toespraak aan het volk door minister- president Kok kwam gisteravond tijdens de televisie-actie Help Vluchtelingen Kosovo - op aandringen van RTL-nieuwslezer Jeroen Pauw. De premier onderstreepte het belang van naastenliefde, nadat hij eerder uitlegde dat bombardementen noodzakelijk zijn om Milosevic te stoppen. Kok zegde namens de regering toe twee miljoen gulden aan de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) over te maken.

De stand begon aan het begin van de avond bij ruim elf miljoen gulden. Dat was het resultaat van twee weken geld inzamelen via het gironummer van de SHO. Na twee uur en drie kwartier was bijna 42 miljoen gulden binnengehaald, een bedrag dat nog zal stijgen, omdat de meer dan 3.200 telefoonlijnen rond half tien overbezet waren. Gemiddeld 2,1 miljoen mensen keken naar de tv-actie, van wie ruim de helft naar Nederland 2.

De SHO, waarin de tien belangrijkste hulporganisaties zoals het Rode Kruis en Artsen zonder Grenzen zitten, garanderen dat het geld goed terechtkomt. Volgens Leddie Valstar, coördinator van de actie Help Vluchtelingen Kosovo, gaat ,,geen cent'' naar de publieke omroepen, RTL4 en SBS6. De zenders betalen de enkele tonnen kostende uitzending geheel uit eigen zak. De hulporganisaties zeiden na de uitzending tevreden te zijn met het ingezamelde geld. Geld storten wordt verkozen boven het sturen van een doos met spullen en knuffels. Valstar: ,,Nu is er noodhulp nodig. De vluchtelingen hebben eten nodig, onderdak, dekens. Laat de mensen liever even wachten met de knuffels en dergelijke. Nu moeten de wegen in de bergen niet onnodig verstopt worden met het transport van die zaken. Dat komt later pas.''

Het programma zou vooral informatief worden, zo kondigden de omroepen van tevoren aan. Dat betekende onder meer reportages van een duidelijk onder de indruk zijnde Aart Zeeman vanuit Albanië, en gesprekken met vluchtelingen en hulpverleners, waarbij het publiek in de studio, bestaande uit hulpverleners en omroeppersoneel, een traantje wegpinkte.

Daarnaast zou de uitzending ,,op ingehouden toon en passend bij de sfeer van een oorlog'' entertainment brengen. Dat betekende optredens van onder meer Youp van 't Hek, Bløf, prinses Margriet, Henny Huisman en anderen. En ook daarbij werd gehuild - door de artiesten zelf. Zangeres Ilse DeLange en haar drummer schoten vol, en ook Siep van der Ploeg van de band De Kast had het even te kwaad. Maar meer nog dan informatie en entertainment toonde de televisie-actie gisteravond hoe vindingrijk Nederlanders zijn in het bijeenschrapen van geld en hoe betrokken het publiek zich voelt bij deze ramp. Paul de Leeuw interviewde twee meisjes die door zelfgebakken koekjes te verkopen 207 gulden hadden ingezameld en het SBS6 nieuwsprogramma Hart van Nederland volgde enkele initiatieven van Nederlanders, zoals het inzamelen van lege flessen door een groep kinderen.

Ondanks die vindingrijkheid gaat de televisie-actie 'Help Vluchtelingen Kosovo' niet de geschiedenis in als de actie waarmee het meeste geld werd opgebracht. De nationale actie voor de slachtoffers van de orkaan Mitch, in november 1998, haalde 16,4 miljoen gulden op. En dat bedrag was al minder dan de 41,5 miljoen voor Rwanda, of de 82 miljoen van Eén voor Afrika in 1984, de meest succesvolle actie tot nu toe.

Het enige unieke aan de televisie-actie van gisteravond was de samenwerking tussen publieke en commerciële omroepen, die door de omroepen zelf tot in den treure werd geroemd. ,,Dit is een moment om trots op te zijn'', riep een enthousiaste Bert van der Veer, woordvoerder van RTL4, toen RTL-nieuwslezer Jeroen Pauw in het NOS- Journaal de uitzending van de televisie-actie mocht aankondigen. Tijdens eerdere acties via de tv hadden de samenwerkende hulporganisaties opgezien tegen de inbreng van de commerciële omroepen, omdat de uitzendingen zouden kunnen ontaarden in plat amusement. ,,Wij hebben een zekere angst voor sterren die bedelenderwijs vragen om geld'', zeiden de verzamelde hulporganisaties toen. Bovendien zagen de publieke omroepen fondsenwervende uitzendingen als hun taak. ,,We hebben toen best even laten weten dat we ook wel mee hadden willen doen'', erkent Van der Veer van RTL4. ,,Dat hele muurtjesgedoe, dat moet tijdens rampen toch niet hoeven gelden. Dan gaat het om de samenwerking om anderen te helpen.''