NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

JAPKE-D. BOUMA
Zijn show is ooit vergeleken met Romeinen die aan het begin van onze jaartelling voor het vermaak van het volk christenen voerden aan de leeuwen. Jerry Springer zelf vindt die vergelijking wat ver gaan. ,,Ten eerste kwamen de christenen niet vrijwillig naar de arena, en mijn gasten wel. En ten tweede zou ik in mijn programma nooit leeuwen toelaten.''

Jerry Springer blijft altijd correct, wat hem ook naar het hoofd geslingerd wordt. Oog in oog is de Sultan of Sleaze misschien zelfs wel een beetje saai. Een aimabele man, blank, hetero. Met een rustige oogopslag, de kleurloze ogen verborgen achter een bril waar hij overheen kijkt als hij leest. Meet mister average. Op televisie kan hij ook zo doodgewoon zijn, als hij dagelijks schijnbaar hulpeloos toekijkt wanneer kijvende travestieten, overspeligen, ranzige stripdanseressen of hoogzwangere tienermoeders elkaar in de haren vliegen over zojuist onthulde slippertjes, uit de hand gelopen seksspelletjes en andere nimmer vermoede beerputten. Enfin, het recept mag inmiddels na acht jaar bekend worden verondersteld. Onlangs tekende Jerry Springer bij, voor nog eens vier jaar Jerry Springer Show. Voor nog eens 800 afleveringen in het genre 'ik trouwde een paard', 'ik sneed mijn mannelijkheid af', of 'ik ben zwanger van een transseksueel'. Ter ere daarvan is hij deze week in Nederland voor een promotie-tour langs kranten, weekbladen, tijdschriften, radio- en tv- programma's. Zijn programma is de best bekeken talkshow in Amerika. Eind vorig jaar ging hij de onverslaanbaar geachte koningin van het genre Oprah Winfrey in kijkcijfers voorbij. Sterker nog, de Jerry Springer Show was voor Winfrey zelfs reden om over twee jaar de lier aan de wilgen te hangen. Zij vindt dat hij het televisielandschap heeft verpest met zijn zucht naar gekte, freakiness, en steeds meer banaliteit. Daardoor is er voor haar show waarin 'gewone' mensen met hun verhalen aan bod komen, geen plaats meer, zo luidde Winfreys bittere verklaring. Springer doet er maar verbaasd over. Zoals hij eigenlijk over alles verbaasd lijkt te zijn. Over alle controverse die zijn persoon al sinds het begin van de show ten deel valt, over wat zijn gasten hem en zijn miljoenenpubliek zoal durven toevertrouwen, en over zijn waanzinnige populariteit op straat. Waaraan heeft hij het toch allemaal verdiend?, zo wijdoogt hij. Zelf vindt hij zijn show maar 'silly', zoals hij niet nalaat te benadrukken. Eén grote practical joke, een metafoor voor dwaasheid. ,,Chewing gum, meer is het niet.'' Hij zou niet eens een favoriete aflevering kunnen noemen. ,,I think they are all stupid'', klinkt het uit de grond van zijn hart. Of de meeste mensen die hun hart bij hem uitstorten ook weten dat hun verhalen als 'kauwgom' worden gezien? Springer denkt van wel. ,,Ja, ze zijn in de show kwaad, maar ze zullen er niet blijvend kapot aan gaan. Natuurlijk zijn er soms ingrijpende verhalen over incest en racisme, maar de meeste gaan over dumpen en gedumpt worden. Na een paar dagen hebben ze alweer een ander vriendje.'' Het is fijn dat de meester zelf zijn zijn werk in de juiste context plaatst, want wie zijn biografie leest, zou gemakkelijk tot andere conclusies kunnen komen. Daarin beschrijft hij zijn show namelijk als een maatschappelijk relevant document. Als een spiegel van de samenleving die andere televisieprogramma's niet durven ophouden. Elders worden de outcasts genegeerd, maar in zijn show vinden zij een 'wijkplaats' waar zij hun stem kunnen verheffen. Zo schrijft hij over het aan het woord laten van leden van de Ku Klux Clan, in een van zijn shows: ,,Ik vind het belangrijk de kanker in onze maatschappij elke keer weer te laten zien, zodat mensen zien hoe slecht, gestoord en gewoon dom het is. Pas toen de media de gruwelen omtrent de lynchpartijen van zwarten onthulden, betraden we als samenleving de weg naar de uitbanning ervan. Daar kunnen we nu niet mee stoppen.'' In het nuchtere Nederland toont hij zich bescheidener. Natuurlijk gaat het allereerst om de kijkcijfers, om het vermaak. Maar het onder de aandacht brengen van buitengesloten groepen is dan toch minstens een gunstig bij-effect, zo zegt hij. Hij lijkt zich er niet van bewust dat die woorden wat hol klinken met zijn nieuwste video op tafel. 'Nog wilder, nog valser, nog harder', staat daar in schreeuwletters op. 'Ongelofelijk actie, heftige familiegevechten, niets verhullend'. Hij probeerde ooit wel een serieuze show te maken, zegt hij. In de eerste afleveringen van de Jerry Springer Show had hij informatieve gesprekken met mensen als Jesse Jackson en Oliver North. Dat lag ook meer in de lijn der verwachting van het joods-Poolse jongetje dat met zijn ouders en zusje uit Duitsland via Engeland naar Amerika vluchtte voor het Hitlerregime, actief was in de burgerrechten beweging en de anti-Vietnam-beweging en later respectievelijk gemeenteraadslid en burgemeester van Cincinnati, en een gelauwerd nieuwslezer zou worden. Maar een serieuze personality show van Jerry Springer, daar zat niemand op te wachten. Wilde hij niet roemloos ten onder gaan, zou het roer drastisch om moeten en aldus geschiedde. De focus werd gericht op een jongere doelgroep en vanaf dat moment ging alles vrijwel vanzelf, zo zegt Springer. ,,Het was een business decision, meer niet. We hebben nooit gezegd dat we vechtpartijen wilden. Die kwamen vanzelf omdat we ons op jongeren richtten en jongeren zich over het algemeen nu eenmaal wilder gedragen dan ouderen.''

Tegenwoordig gaat er geen aflevering meer voorbij zonder vechtpartij. Hij juicht het geweld niet toe, maar wil zijn gasten geen strobreed in de weg leggen. ,,Ik kan niet overal lopen roepen dat ik een zo buitensporig mogelijke show wil maken en dan mijn gasten vervolgens verbieden buitensporig te zijn.'' Dat tegenwoordig soms meer politie- agenten op het toneel staan dan gasten, is daarvan volgens hem een logische consequentie. ,,De meeste van mijn gasten verwachten misschien ook wel een beetje dat ze moeten vechten.''

Springer voelt zich thuis in zijn huidige habitat. Hij verdient naar schatting meer dan drie miljoen gulden per jaar, geniet van zijn werk en komt overal. Wat wil je nog meer, lacht hij breed. Hij heeft zelfs zijn principes niet hoeven verraden, zo benadrukt hij. ,,Ik ben altijd anti-establishment gebleven. Wat ik ook voor beroep heb gehad, het gemeenschappelijke element was altijd een populist te zijn, die vecht voor de rechten van de underdog. I never stopped being a liberal. Zelfs niet in dit stomme showtje.''

Hij maakt zich dan ook geen zorgen of hij zijn vierjarig contract zal afmaken. ,,Waarom niet? Het is de makkelijkste baan in de wereld. Ik hoef niks te doen. Ik hoef alleen maar te zeggen: come on out.'' De ' Titan of Trash ' blijft nog even.