NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'Ik ben nog niet met de dood bedreigd'

Door zijn laatste roman, 'American Psycho', werd Bret Easton Ellis een omstreden figuur, maar óók een van Amerika's bekendste schrijvers. Gisteren verscheen de vertaling van zijn nieuwe boek, 'Glamorama'.

Door onze redacteur JEROEN VAN DER KRIS

AMSTERDAM, 2 MAART. Erg geliefd was hij al niet. Zijn laatste roman American Psycho, over een New-Yorkse yup die zijn avonden vult met het afslachten van vrouwen, leverde hem ruim een dozijn doodsbedreigingen op. Maar als Bret Easton Ellis zich desondanks nog gehater maken kon, dan slaagde hij daar onlangs in met een artikel in het Amerikaanse blad Gear, onder de titel 'Waarom teletubbies kwaadaardig zijn'. ,,Ze praten in fragmentarische zinnetjes'', schreef hij, ,,waardoor ze klinken als giechelende Japanse serveersters in een sushibar in de hel.''

,,Ik heb zó veel hatemail ontvangen naar aanleiding van dat artikel, dat ik bij wijze van grap schreef'', zegt Ellis. In een Amsterdamse hotelkamer liet hij zich gisteren interviewen ter promotie van zijn nieuwe boek Glamorama. ,, Er is in Amerika op het moment veel te doen over teletubbies'', vervolgt hij. , ,Sommigen zijn bang van ze, vinden ze sinister; anderen zijn juist heel erg pro-teletubbie. Kun je je dat voorstellen? Terwijl het hele land overhoop ligt door de affaire-Lewinsky discussieert men over teletubbies. Wat zegt dat over de cultuur van dat land? Gek is het, volkomen geschift.''

Bret Easton Ellis (34) heeft er zijn werk van gemaakt de waanzin in de Amerikaanse samenleving te beschrijven. Zijn debuut Less Than Zero, dat verscheen toen hij pas 21 was, ging over de verveelde, coke-snuivende kinderen van de jet-set in L.A. In The Rules of Attraction (1987) ontfermde hij zich over de net zo ontspoorde studenten op een tweederangs college. En in American Psycho beschreef hij het New-Yorkse yuppiedom vanuit het perspectief van een seriemoordenaar. Ellis shockeerde door de buitengewoon plastische wijze waarop hij de ik-figuur van dat boek, Patrick Batemen, liet vertellen hoe hij mensen doodmartelt en vervolgens hun lijken ontleedt. Leonardi Di Caprio leek het de ideale manier om van zijn brave imago af te komen: toen Brad Pitt afhaakte voor de hoofdrol in de film die van American Psycho gemaakt wordt, liet de ster van Titanic zich contracteren. ,,Ik bedenk me ineens'', zegt Ellis, ,,dat de opnamen vandaag in Toronto beginnen.'' Di Caprio is daar overigens niet bij. Hij haakte af na een conflict en werd vervangen door de relatief onbekende Christian Bale.

Het boek American Psycho zorgde in 1991 voor een controverse nog voordat het gepubliceerd was. Ellis' uitgever weigerde het te laten drukken. Toen een andere uitgeverij zich daar wel bereid toe verklaarde, moest de geplande promotietour van Ellis worden afgelast uit vrees dat de doodsbedreigingen aan zijn adres serieus waren. Ellis was geschokt, zegt hij. Niet zozeer door de bedreigingen, maar vooral door feit dat zijn critici de ironie van het boek niet begrepen. American Psycho was bedoeld als satire op het seksisme van veel Amerikaanse mannen, verweerde Ellis zich. Maar in plaats van dat hij door feministen werd toegejuichd, werd hij door hen verketterd. ,,Misschien was ik naïef ja, maar ik had dat niet verwacht.''

Niet zelden als de schrijver na America Psycho ergens verscheen, deinsden mensen voor hem weg, alsof hij ieder moment een mes tevoorschijn kon halen. Hij werd aangezien voor zijn agressieve romanfiguur. Uiterlijk kan Ellis, gestoken in een ongekreukt maatkostuum, inderdaad wel doorgaan voor de yuppie Bateman. Maar in zijn manier van antwoorden, lijkt hij verre van agressief, eerder onzeker. 'Tenminste, dat denk ik', besluit hij veel van zijn antwoorden, of: 'Ik weet het niet'.

Hij zal altijd 'de auteur van American Psycho' blijven, realiseert hij zich. ,, Ik weet niet wat ik zou kunnen schrijven om daar verandering in te brengen. Maar natuurlijk, de controverse heeft m'n carrière erg geholpen. Ik ben er een bekende schrijver door geworden.''

Wie Ellis nieuwe boek Glamorama openslaat, vermoedt meteen dat hij in ieder geval niet schuw is geworden van controverses. Al op het voorblad vindt de lezer een citaat van Adolf Hitler. Maar Glamorama is - hoewel niet geheel vrij van bloedspatten - geen American Psycho part II. Het nieuwste boek van Ellis, waar hij acht jaar aan werkte, wijkt in één opzicht sterk af van zijn voorgaande romans: het heeft een verhaal. Hoofdpersoon is Victor, een mannelijk model met acteerambities, die niet zo willen vlotten - hij is afgewezen voor alledrie de series van MTV's The real world. Zijn vriendin is het supermodel Chloe Byrnes, onderwerp van vele mannelijke fantasieën en bezongen door onder anderen Prince en Axl Rose. Laastgenoemden zijn slechts enkele van de vele (echte) sterren die Glamorama bevolken; op de feestjes die Victor bezoekt, barst het van de beroemdheden, die Ellis, alinea's lang, opsomt. Na een paar pagina's is het duidelijk: als Victor gedag zegt tegen een Cindy, dan wordt bedoeld Cindy Crawford, en als Claudia ter sprake komt dan begrijpen we dat het gaat over Claudia Schiffer.

Zal Glamorama niet heel snel gedateerd gaan lijken door al die namen van modellen en popsterren? Ellis: ,,Ja, over vijftig jaar weet natuurlijk niemand meer wie dat zijn. Maar het is niet zo dat ik wil dat de lezer een gezicht bij iedere naam kan plaatsen. De namen moeten fungeren als valuta, als het geld dat die karakters onderling gebruiken om een restaurant binnen te komen, om een beter leven te bewerkstelligen. Ze redeneren: 'Als ik met haar uitga, dan word ik nog beroemder'. Het was misschien beter geweest als ik alle namen verzonnen had. Maar het was al moeilijk genoeg om de namen, tweeduizend schat ik, bij elkaar te krijgen. Ik moet er niet aan denken dat ik die had moeten verzinnen.''

Halverwege Glamorama vertrekt de hoofpersoon Victor naar Europa, waar hij in de greep komt van een terreurgroep. Het boek krijgt daarna steeds meer de trekken van een thriller, al blijft onduidelijk of Victor nu werkelijk de getuige is van bomaanslagen of dat hij zich dat verbeeldt. Of is het hele verhaal onderdeel van een filmscript en zijn de lijken die in het rond vliegen niet echt? Victor wordt namelijk voortdurend achtervolgd door een cameraploeg. ,,De paranoia in het tweede deel van het boek'', zegt Ellis, ,,is terug te voeren op de mediarel rond American Psycho. Daar werd ik ook behoorlijk paranoide van. Vergeet niet dat ik pas 26 was.''

's Avonds zijn de camera's opnieuw op Ellis gericht. In het Amsterdanse Roxy heeft zijn uitgever een feest georganiseerd, met veel glitterbollen, waar de Nederlandse vertaling gepresenteerd wordt. Joost Zwagerman en Ronald Giphart interviewen de schrijver. Of hij naar aanleiding van Glamorama al met de dood bedreigd is, willen ze weten. ,,Nog niet'', antwoordt Ellis, ,,en dat verwacht ik ook niet''. Hoewel, zegt hij. ,,Misschien door een van de beroemdheden die ik niet noem in het boek.''

Glamorama, uitgeverij Anthos/Manteau. Vanavond wordt Ellis in De Rode Hoed in A'dam geïnterviewd door Bas Heijne. Aanvang 19.45u

NRC Webpagina's
2 MAART 1999

( a d v e r t e n t i e )