NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

BV Succes gaat met vervroegd pensioen

Op 1 mei stopt Lex Harding (minder bekend als Lodewijk den Hengst) bij de door hem opgerichte popzender The Music Factory, de laatste tak aan een boom van succesvolle mediabedrijven. Profiel van een handige sjacheraar.

Door Japke-D. Bouma

Op Nijenrode was hij echt zo'n ,,Nijenrode-pikkie''. Met een embleem op zijn blazer en een stropdas. Maar amper vier jaar later heeft Lex Harding lang haar en een baard, net zoals iedereen aan het eind van de jaren zestig. Hij herinnert zich een foto van zichzelf uit die tijd. Languit achterover op een plank, de hele dag stoned out op het popfestival in Kralingen. ,,Muziek had nog inhoud, toen'', constateert hij losjes. ,,Love, peace, dat soort dingen. Als diskjockey droeg je dat uit. Ook ik. Een mens maakt een aantal fasen mee in zijn leven. Ik had toen een fase van maatschappelijke betrokkenheid.''

Als er iemand soepel is meegegroeid met de tijdgeest, is het Lex Harding. Al dertig jaar heeft hij een neus voor trends, en zodra zich een nieuwe aandient, staat hij vooraan om hem te adopteren. Volgens dat recept stichtte hij het eerste commerciële televisiestation in Nederland (Veronique, het latere RTL4), het eerste commerciële radiostation in Nederland (Sky Radio) en het eerste Nederlandse commerciële radiostation in Nederland (Radio 538). In 1995 richtte hij de Nederlandse variant van clipstation MTV op, The Music Factory (TMF). Hij vergaarde er een fortuin mee.

Zijn stem is dezelfde ronkende diesel waarmee hij als diskjockey duizenden plaatjes heeft aan- en afgekondigd. Maar dat werk doet Harding al heel lang niet meer. Onlangs maakte hij bekend dat hij op 1 mei 1999 stopt als directeur van TMF. Hij gaat nu, op zijn 53ste en al jaren binnen, andere dingen doen: kortlopende projecten, hier en daar wat handelen met zijn bv's en veel tijd besteden aan zijn gezin en aan zijn grootste hobby, tuinieren.

Hij neemt de telefoon op met 'Lex', maar eigenlijk heet hij Den Hengst, Lodewijk den Hengst. Als zoon van een tuindersfamilie in Boskoop had hij nooit hinder van die naam, maar tijdens zijn eerste baantje als diskjockey bij radiopiraat 227, begon het lastig te worden. ,,We moesten ook wel eens plaatjes in het Engels afkondigen, en dan kom je met de naam Lodewijk den Hengst natuurlijk niet ver'', legt Harding uit. Radiobaas Tony Windsor adviseert hem een alias te nemen. Het wordt Lex, naar het nieuwe sigarettenmerk Lex25 en Harding naar de voormalige Amerikaanse president, Warren G. Harding. ,,Later kwam ik erachter dat hij de meest corrupte president was geweest die Amerika ooit had gekend, maar ik had er wel vrede mee. Ik vond het een lekkere naam en hij was internationaal.'' Zijn twee namen komen hem, als 'extreem gespleten persoonlijkheid' nog dagelijks van pas, zegt hij. ,,Lex Harding, dat is die diskjockey die tegenwoordig in de media zo nodig allemaal dingen moet doen en Lodewijk den Hengst is iemand die van tuinen houdt, van beesten en van reizen. Zo heb ik ook twee Porsches. Die oude, stijlvolle uit 1965 is van Lodewijk den Hengst. Maar die cabrio die hier beneden staat, die vieze, dat is echt Lex Harding.''

Als een rode draad loopt door zijn leven zijn haat-liefdeverhouding met Veronica. Het station heeft zijn leven bepaald. Hij begon er als nieuwslezer, in 1967, na ettelijke sollicitatiebrieven en een jaar te hebben gezwoegd onder deplorabele werkomstandigheden bij radio 227. Op de middelbare school en later ook op Nijenrode was Harding al altijd bezig met muziek. Hij was er onder andere manager van een bandje, en in dat circuit te kunnen blijven werken, was hem alles waard.

,,Iedereen die iets met muziek te maken had in die tijd wilde bij Veronica werken'', zegt Willem van Kooten, de man die Harding uiteindelijk naar de, toen nog, zeezender haalde. ,,Veronica had iets magisch, we waren uniek in die tijd. Bakken met cassettes kregen we per week binnen en allemaal wilden ze diskjockey worden. Ik heb Tom Mulder nog moeten afwijzen - die was pas zeventien!'' En Harding? ,,Ja, die vond ik geloof ik wel goed'', licht Van Kooten zijn keuze toe. Die eerste jaren op het schip zijn Hardings mooiste jaren, zo zal hij later herhaaldelijk zeggen. ,,De publieke omroepen vonden het niet zo belangrijk of er mensen naar hun programma's luisterden. Veronica was anders, die gaf het volk wat het wilde horen. Dat heeft me altijd enorm aangetrokken.'' De klap is dan ook hard als minister Van Doorn van Cultuur in 1974 Veronica uit de lucht haalt. Het lijkt wel of Harding, van alle 'Veronico's' in die tijd, het meest is aangeslagen. ,,Dat Veronica moest stoppen, heeft Lex altijd ervaren als een onrecht'', zegt ex-collega bij het tegenwoordige Radio Veronica Jeroen van Inkel. ,,Ineens mocht van de minister niet meer waar zoveel mensen met plezier aan werkten en waar heel graag naar geluisterd werd. Lex was daar enorm opgefokt over. Die kater heeft hem vuur gegeven voor de jaren daarna.''

Nu zijn droom, een commercieel radiostation, in rook is opgegaan, maakt hij in 1975 de overstap naar de publiek geworden Veronica Omroep Organisatie, opgericht door beste vriendje Rob Out en de latere Veronica-voorzitter Wouter Bordewijk. De onderneming wordt door hen gezien als een tussenstap, als een manier om uiteindelijk het verloren gegane commerciële Veronica, weer terug te brengen. Out cum suis hebben de tijd.

Er ontstaat een gekke situatie bij Veronica. De omroep is publiek, maar wordt gemanaged door twee commerciële jongens, Out en Harding. Harding heeft het meeste zakelijk talent. Hij wordt door tijdgenoten omschreven als een harde, kille onderhandelaar die werk en privé feilloos weet te scheiden. Zuinigheid is zijn handelsmerk. In een interview uit 1989 bekent hij het licht uit te doen in de gang als er niemand is.

Tegelijkertijd met hun publieke functie, zitten Out, Harding en Bordewijk met hun drieën in allerlei bv's waarmee ze in de loop der jaren veel geld verdienen. Vanaf 1988 komt Peter de Jager daarbij. Hij is boekhouder van Veronica. Sinds 1974 zijn op die manier de Stichting Top 40 ontstaan (Out, Harding en De Jager), de Veronica Blad B.V. (De Jager, Out en Bordewijk) en beleggingsmaatschappij Investa B.V. (Out, Harding en De Jager). Peter de Jager is voorts nog directeur van Intershow B.V. dat de Veronica drive-in shows exploiteert en van Paravisie B.V., dat nauwe banden onderhoudt met het Veronica- programma Het Zwarte Gat. Vermoed wordt destijds dat ook Harding, Out en Bordewijk financieel deelnemen in de organisaties en voorts betrokken zijn bij productiebedrijf Rob de Boer Producties (dat voor Veronica TV-producties maakt), maar dat wordt nooit bewezen. Harding geeft nu toe bij de oprichting van Intershow betrokken geweest te zijn en nog steeds aandeelhouder van Investa te zijn, maar ontkent dat er ooit oneerlijke dingen gebeurd zijn. ,,Hoe Lex zijn fortuin vergaarde? Ik deed er zelf aan mee'', zegt Adam Curry, destijds door Lex Harding gescout voor Veronica. ,,Als hij je ontdekt had, wilde hij in je succes delen. Alles wat je deed, verdween direct in zijn zak. In het begin zie je dat niet maar op een gegeven moment kom je erachter dat je eigenlijk maar een pion bent in het spel van Lex Harding. Natuurlijk, mijn big break had ik aan hem te danken, maar ineens dacht ik: jeetje mina, ik krijg maar een dubbeltje, en hij duizend gulden. Dat heeft wel meer jonge jongens in die tijd geïrriteerd.''

Harding geeft achteraf toe, dat hij in de tijd dat hij directeur radio bij Veronica was, het commerciële radiostation Sky Radio heeft opgezet. ,,Achteraf kun je zeggen dat het niet helemaal in de haak was, dus ik vertelde het niemand'', zegt Harding nu. ,,Maar ik moest wel aandelen nemen, om mijn commitment te tonen. En ach, waarom ook niet, ik heb het toch in mijn vrije tijd gedaan?'' Zijn huidige zeven procent belang in Sky levert hem naar verluidt nog steeds zo'n 2,8 miljoen gulden per jaar op, hetgeen door Harding niet wordt tegengesproken.

Voor Joop Daalmeijer, die in 1988 bij Veronica komt als directeur televisie, is de maat vol als Harding belangstelling begint te tonen voor samenwerking met het Luxemburgse mediabedrijf CLT inzake een nieuw commercieel televisiestation, Veronique. ,,We voelden ons gegijzeld'', zegt Daalmeijer. ,, Met al zijn commerciële activiteiten bracht Lex, aangestuurd door het Veronica-bestuur, het hele bedrijf in gevaar. Er waren mensen afhankelijk van Veronica. Met een vaste baan, een hypotheek en vaste lasten. Die wisten niks van het spel af, maar liepen wel het risico dat als er iets gebeurde dat niet door de beugel kon, het hele bedrijf moest worden gesloten. Ik heb dat altijd heel onrechtvaardig gevonden.''

Kort daarna neemt Harding ontslag bij Veronica en wordt directeur van Veronique, het latere RTL4. Hoewel hij op papier niets meer met Veronica te maken heeft, onderhoudt hij nog steeds zakelijke contacten met zijn vriendjes Out, De Jager en Bordewijk die nog bij Veronica zitten. Het helpt ook niet echt dat Harding na een paar maanden weer bij Veronica op de stoep staat na een conflict met CLT. Hij had van het bestuur de toezegging dat hij altijd weer bij Veronica terug mocht komen. Dat valt bij veel Veronica-medewerkers verkeerd. De bom barst kort daarna als de journalisten Pieter Storms en Bert Voskuil in Nieuwe Revu onthullen dat er gesjoemeld is bij de oprichting van Veronique. Zij ontdekken dat twintig procent van de aandelen in handen is van een partij die op de notariële akten ontbreekt, namelijk European Media Investors SA. Achter dit bedrijf blijkt de BV Tornado Promotions te zitten, waarvan een zekere René van Woudenberg, een werknemer van Peter de Jager, en een secretaresse van Rob Out de eigenaren blijken te zijn. Harding en Out ontkennen iedere betrokkenheid, maar Voskuil en Storms constateren dat het toch wel heel vreemd is dat 'een eenvoudige boekhouder' als Van Woudenberg tien miljoen gulden heeft kunnen ophoesten om het aandelenpakket in Veronique te financieren.

Het artikel wordt het Waterloo van het roemruchte Veronica volgens het model Out. Het Commissariaat voor de media stelt een onderzoek in en concludeert dat er sprake is geweest van belangenverstrengeling. Voor straf moet Veronica zeven weken op zwart, een vonnis dat volgens Willem van Kooten uiteindelijk door Joop van der Reijden, als reorganisator naar Veronica gehaald, wordt afgekocht. ,,Het komische was natuurlijk, dat er voor de heren zélf geen gevolgen waren; Veronica werd gestraft'', zegt Pieter Storms. ,,Rob Out heeft toen nog zelfs een gouden handdruk gekregen. Lex Harding is niet lang daarna Radio 538 begonnen en weer later TMF. Je zou kunnen zeggen dat hij er zijn media imperium op heeft gebouwd.''

Met het aantreden van Van der Reijden wordt de positie van Lex Harding bij Veronica vrijwel onhoudbaar. Het nieuwe management wil orde op zaken stellen; voor Harding is eigenlijk geen plaats meer. De breuk wordt definitief als in 1992 Nederlandse commerciële radio via de ether wordt toegestaan. Harding ruikt de kans om eindelijk zijn grootste droom te verwezenlijken: een commercieel radio Veronica, en daartoe zet hij Joop van der Reijden onder druk. Maar deze weigert. Harding: ,,Mijn interpretatie van het ideaal van Veronica was dat commerciële radiostation, en ik dacht dat zij daar ook voor gingen. Maar dat was dus niet zo. Van der Reijdens ideaal was macht, politieke macht en daar had Veronica niets mee te maken.'' Harding wordt geschorst als hij Van der Reijden laat weten 'dan zelf wel' commercieel te gaan. Hij neemt Veronica-coryfeeën als Erik de Zwart, Wessel van Diepen, Will 'wil wel' Luikinga en Kees Schilperoort mee naar zijn eigen commerciële radiostation 538 dat hij kort daarna opzet. Het station draagt de naam van een oude frequentie van Veronica. Het 25-jarig huwelijk tussen Harding en Veronica komt daarmee definitief ten einde. Zeven jaar later lijkt niemand hem zijn omstreden verleden kwalijk te nemen. Joop Daalmeijer denkt dat Lex Harding zijn tijd domweg gewoon ver vooruit was. ,,Ik geloof dat hij een van de weinigen van die kliek is geweest die nooit publiek geld gebruikt heeft voor zijn eigen belang. Zijn probleem was gewoon dat hij de publieke omroep wilde runnen als een commercieel bedrijf. Hij was Kuifje in donker Afrika, een zakenman in de zwarte-kousenkerk. Daar heeft hij nooit mee kunnen omgaan.''

Willem van Kooten wil ook geen kwaad woord horen over zijn voormalige pupil. ,, Lex een sjacheraar? Absoluut niet, dat woord heeft veel te veel bad vibes. Ik ben tróts op hem!'' Zelfs Pieter Storms heeft een zwak voor de man. ,,Het goeie aan Lex is'', zegt hij, ,,dat hij nooit onder stoelen of banken gestoken heeft dat hij een commercieel dier was. Ik heb respect voor hem. Hij is toch na Willem van Kooten de grootste media-entrepreneur van Hilversum.'' ,,Weet je'', zegt Lex Harding zelf, ,,eigenlijk doe ik niets liever dan in mijn tuin werken, en met boompjes bezig zijn. In de regen en in de sneeuw, zalig. Ik denk dat dat het tegenwicht is, voor het hectische bestaan met al het lawaai en gedoe. Dat je daar juist een compensatie voor vindt. Alleen in je tuin.''

Curriculum vitae

Geboren op 16 april 1945 te Boskoop

1964 Diploma HBS-A

1966 Diploma Nijenrode

1966 Diskjockey radiopiraat 227

1967 Nieuwslezer en later diskjockey

radiopiraat veronica

1975 Oprichting publiek Veronica,

Harding directeur radio

1988 Oprichting Sky Radio

1989 Oprichting Veronique, Harding

directeur

1989 Terugkeer bij Veronica

1992 Schorsing, Harding neemt

ontslag

1992 Oprichting Radio 538

1995 Oprichting The Music Factory