Bioscoopagenda Nederland
www.bios.nl

In: Rialto, Amsterdam; Haags Filmhuis

Drie kinderen ontkomen aan tehuis

Door HANS BEEREKAMP
De winnaar van de Cinekid Award 1998 was weer zo'n voortreffelijke, kinderen serieus nemende speelfilm over een sociaal probleem. Op eigen houtje (de originele Deense titel Nar mor kommer hjem betekent, neutraler: 'Wanneer moeder thuiskomt') is ook veel meer dan dat: een perfect geschreven, geregisseerde en gespeelde, emoties opwekkende, maar toch geserreerde fictiefilm van een niveau dat je in Nederlandse films voor volwassenen zelden tegenkomt.

De tweede lange film van regisseuse Lone Scherfig, begint met een winkeldiefstal. Moeder wordt betrapt, en haar ongeveer tienjarige zoon Kasper weet wat dat voor hem en zijn twee jongere halfzusjes betekent. Als zijn alleenstaande moeder een week naar de gevangenis moet, zal er een mevrouw van de kinderbescherming langskomen en hen alle drie een tijdje in een tehuis plaatsen. Dat moet ten koste van alles vermeden worden, dus verzint hij een list. Het gaat goed, totdat het gevangenisverblijf onverhoopt verlengd wordt. Het welkom-thuisfeestje krijgt een schrijnende ontknoping, die dwars door de ziel snijdt, maar toch niet larmoyant wordt.

De afwikkeling van Op eigen houtje, met inschakeling van een onderwijzer die voor vader moet spelen, verdient niet de schoonheidsprijs voor scenariokunst, maar kan de sterke indruk van de film tot dan toe niet meer wegnemen.

Sterke kinderen, zwakke ouders en de noodzakelijke consequenties van die onrechtvaardige rolverdeling vormen een actueel maatschappelijk verschijnsel, dat zich dankbaar leent voor speelfilms. Op het International Filmfestival Rotterdam was een Italiaanse, nog grimmiger pendant te zien, L'albero delle pere van Francesca Archibugi. Het is niet waarschijnlijk dat kinderen die naar gesubsidieerde vertoningen van kwaliteitsfilms gaan tot de directe doelgroep behoren, maar ook de mildere vormen van wat in de kinderpsychiatrie 'parentificatie' (het verzorgen door jonge kinderen van hun ouders) heet, zullen veel jonge kijkers niet helemaal onbekend voorkomen.