Bioscoopagenda Nederland
www.bios.nl

In: Rialto, Amsterdam; Haags Filmhuis, Den Haag; 't Hoogt, Utrecht

Zwervertjes op Java

Door RAYMONDVAN DEN BOOGAARD
Morele verontwaardiging - in onze streken een zelden nog in speelfilms geëtaleerd sentiment - is de motor van de Indonesische film Leaf on a pillow. Het is het verhaal van een aantal zwerfkinderen in Yogjakarta, waarvan de meesten op tragische wijze om het leven komen - onthoofd bij een tunnelingang, als ze gezeten op een trein niet goed opletten, of vermoord door een vuige bende.

De kinderen vormen een informele groep, waarvan de leden gemeen hebben dat de batikverkoopster Asik als een soort substituutmoeder fungeert. De zwerfkinderen worden gespeeld door échte zwerfkinderen - Leaf on a pillow is ontstaan als vervolg op een documentaire. Maar in tegenstelling tot recente films uit Iran, waarbij de grenzen tussen speelfilm en documentaire vaak onduidelijk zijn, zal geen toeschouwer de neiging hebben om in Leaf on a pillow een documentaire te zien: daarvoor is de stijl waarin de film is gedraaid te nadrukkelijk romantiserend, en een beetje ouderwets ook, in Westerse ogen. Dat geldt met name voor de rol van de batikverkoopster, gespeeld door Christine Hakim, die de film ook heeft geproduceerd. Ze is een bepaald indrukwekkende actrice, die alle registers opengooit bij de verbeelding van leed. Deze wat melodramatische inslag zorgt ervoor dat Leaf on a pillow voor de meeste Westerse toeschouwers misschien vooral als curiosum interessant is. Maar voor hen is deze film, waarvan de verontwaardigde toon vorig jaar wonderwel aansloot bij de volksbeweging die president Soeharto naar huis zond, dan ook niet in de eerste plaats gemaakt.