NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Zwakke competitie eindigt met compromis

Door HANS BEEREKAMP
ROTTERDAM, 8 FEBR. Geen van de dertien films die meedongen naar de drie Tiger Awards van het Internationaal Filmfestival Rotterdam werd unaniem gewaardeerd door de vijfkoppige internationale jury. Dat onthulde het Nederlandse jurylid van de VPRO Tiger Award, Sonia Herman Dolz, na afloop van de prijsuitreiking aan het lokale Rotterdamse televisieprogramma In the Tiger's Eye.

De toekenning van de Tiger Awards aan drie Europese regisseurs, na een algemeen als zwak ervaren competitie, is dan ook het resultaat van een compromis, waarover niemand helemaal tevreden kon zijn. Omdat competitie tussen filmmakers in Rotterdam gezien wordt als iets dat tegen de geest van het festival indruist zijn er altijd drie gelijkwaardige hoofdprijzen van elk 10.000 dollar. Traditiegetrouw zit daar één experimentele, 'moeilijk toegankelijke' film bij, zoals dit jaar Aleksandr Basjirovs onnavolgbare satire The Iron Heel of Oligarchy. Voor het eerst in de vijfjarige geschiedenis van de Tiger Awards gingen ook de andere twee prijzen naar Europese regisseurs: Laurent Achard voor zijn kale debuut Plus qu'hier, moins que demain en de Engelsman Christopher Nolan voor Following, een bescheiden eigentijdse film noir in zwart-wit. Tot veler verbazing moest de competitiefilm met de meeste allure, Sandrine Veyssets Victor...pendant qu'il est trop tard het na het tellen van de stemmen stellen met de troostpijs van de international filmcritici, de FIPRESCI-prijs.

De jury van de Kring van Nederlandse Filmjournalisten wees de Cubaanse film La vida es silbar van Fernando Pérez aan als degene die alsnog een Nederlandse distributie zou moeten krijgen. Die voordracht zal vermoedelijk gehonoreerd worden door de distributietak van het festival. De Citroën Publieksprijs ging naar de film die de hele week al als favoriet gold, de Deense productie Festen van Thomas Vinterberg. De prijs voor de beste Aziatische film ging naar The Servant's Shirt van Mani Kaul, een jongerenjury bekroonde Buffalo'66 van Vincent Gallo. Beide laatste films hebben ook nog geen Nederlandse distributeur.

De 28ste editie van het festival verliep uiterst succesvol voor wat betreft het bezoekersaantal. Er werd weer tien procent vaker naar een film gekeken (302.500 bezette stoelen, 85% van de capaciteit) dan het voorafgaande jaar. Ook is directeur Simon Field erin geslaagd een ontspannen sfeer te creëren, vrij van conflicten en stress, waarin alle organisatorische problemen uit het verleden, bij voorbeeld bij de kaartverkoop, zo goed als opgelost zijn. Daar staat tegenover dat het immer groeiende festival wel iets strenger zou mogen worden in de bewaking van de kwaliteit van de vertoonde films. Onder de kandidaten voor de publieksprijs bevinden zich films die te zwak zouden moeten zijn bevonden voor selectie door Rotterdam (Genghis Blues, Windhorse), bij de samenstelling van de competitie lijken formele criteria te prevaleren boven kwalitatieve. Ook de keuze van de slotfilm lijkt eerder ingegeven door diplomatieke en politieke overwegingen dan omdat de film in de Rotterdamse traditie zou passen. De wereldpremière van Jos Stellings No Trains, No Planes, vrij naar Jean-Paul Franssens novelle Broederweelde, is misschien een geste naar het in problemen verkerende Rotterdamse Filmfonds of naar de Nederlandse film in het algemeen, maar de cabareteske en theatrale capriolen van de bezoekers van een stationscafé leveren een grotendeels zwakke film op. Stellings talent ligt niet in de eerste plaats in acteursregie, en toch beoogt No Trains, No Planes bij uitstek een acteursfilm te zijn. Elke keer als de bel van de grotendeels op één locatie opgenomen film een nieuwe bezoeker aankondigt, mag die zijn of haar nummertje maken, zonder dat de regisseur daarbij veel greep lijkt te houden op het geheel en enkele malen gevaarlijk ranzig wordt. In dat ensemble van deraillerende losse individuen valt soap-actrice Katja Schuurman positief op, omdat ze tenminste zichzelf blijft. No Trains, No Planes is zo precies het soort Nederlandse speelfilm, met een pikante knipoog en een traan, dat in het verleden altijd angstvallig door het filmfestival buiten de deur is gehouden.

Prijzen

VPRO Tiger Awards:

Iron Heel of Oligarchy (Zjeleznaja pjata oligarchij) van Aleksandr Basjirov (Rusland)

Following van Christopher Nolan (Engeland)

Plus qu'hier, moins que demain van Laurent Achard (Frankrijk).

FIPRESCI-prijs (Internationale filmkritiek):

Victor...pendant qu'il est trop tard van Sandrine Veysset (Frankrijk).

KNF-prijs (Nederlandse filmkritiek):

La vida es silbar (Life Is a Whistle) van Fernando Pérez (Cuba).

Citroën Publieksprijs:

Festen (The Celebration) van Thomas Vinterberg (Denemarken).

NETPAC-prijs (Aziatische films):

The Servant's Shirt (Naukar ki kameez) van Mani Kaul (India/Nederland).

Moviezone-prijs (jongerenjury):

Buffalo '66 van Vincent Gallo (VS).