In: 35 theaters

Sandra Bullock en Nicole Kidman als vrolijke heksenzusjes

Door HANS BEEREKAMP
Kookpot en toverboek, spinnenwiel en weefgetouw, ja zelfs bezemsteel en puntmuts vormen in de filmkomedie Practical Magic nog steeds de attributen van een modern heksengeslacht.

Aan de gelijknamige bestseller van Alice Hoffman ontleent de film, geregisseerd door acteur en producent Griffin Dunne (Addicted to Love), ook een potentieel interessanter visie op de witte magie. In een potsierlijk lang uitgesponnen proloog wordt uitgelegd dat sinds de zeventiende eeuw een vloek rust op de vrouwelijke nazaten van een wegens ongehuwd moederschap als heks verbrande inwoonster van Nieuw-Engeland. Ze kunnen toveren, maar zodra een man echte liefde voor hen opvat is hij ten dode opgeschreven. Wie dat uitgangspunt serieus neemt, kan er een aardige metafoor in ontdekken voor alledaagse dilemma's omtrent macht en moederschap, om nog maar te zwijgen van de ethische verantwoordelijkheid die de partnerkeuze onder deze omstandigheden oproept.

Sandra Bullock en Nicole Kidman in 'Practical Magic'

Kwesties van dit kaliber worden weliswaar even aangestipt in Dunne's film, maar de melodramatische mogelijkheden van een verhaal over sterke vrouwen en mannelijke slachtoffers blijven geheel ondergeschikt aan de onbekommerde exploitatie van vrolijke clichés. Die worden opgehangen aan de voorspelbare strapatsen van de steractrices Sandra Bullock en Nicole Kidman als twee heksenzusjes, de eerste een verlegen muisje met zware brillenglazen, de tweede een promiscue swinger. Ook hun twee tantes en leermeesteressen in de magie blijven schematische creaties met wapperende jurken en malle hoeden van de populaire bijrolactrices Stockard Channing en Dianne Wiest.

Dunne weet zich duidelijk geen raad met dit semi-feministische universum en besluit vooral te mikken op de gulle lach en een ridicule variant op het politiek-correcte denken: heksen zijn best okee. Als we de culturele verschillen wat beter leren accepteren, hoeven we ze niet meer te verbranden en kunnen we gewoon in vrede naast elkaar bestaan, heksen en gewone mensen. De banalisering door Hollywood van aloude mythen tot alledaagse kalenderwijsheden is een merkwaardig bijproduct van de technologische ontwikkeling. Het vermengen van realiteit en toverkracht leidt niet alleen in animatiefilms tot mieren met identiteitsproblemen en vermenselijkte bijbelse figuren. Ook in de speelfilm is geen heks meer veilig voor de zachte sector, omdat de trucages ten dienste worden gesteld van op de sociale academie bedachte, authenticiteit suggererende scenarioformules. Het mocht eens pijn doen of angst aanjagen...