Appeltaartjongen Matt Damon in spitse gokfilm met anti-burgerlijke moraal

Pokerverslaving gepresenteerd als bevrijding

Door PIETER STEINZ
Het is een oud verhaal: een man raakt onder de invloed van een verkeerde vriend verslaafd, en wordt uiteindelijk gered door de liefde van een vrouw. Maar in Rounders, de vierde film van thrillerregisseur John Dahl, worden de clichés op hun kop gezet. Niet alleen omdat de volgorde omgekeerd is en de verslaving wordt gepresenteerd als een bevrijding, maar ook omdat het dit keer draait om poker in plaats van drank of drugs.

Gretchen Mol en Matt Damon in 'Rounders'

Even origineel is de keuze voor de hoofdrolspeler: geen oude rot met ervaring in het vertolken van beroepsgokkers (Paul Newman, Mel Gibson), geen acteur met een snelle babbel en groezelige kantjes (Joe Mantegna, Sean Penn). Rounders lijkt opgezet als vehikel voor Matt Damon, de Amerikaanse appeltaartjongen die het afgelopen jaar groot werd met innemende personages van het slag dat nooit vloekt en uit principe niet valsspeelt. Na Good Will Hunting en Private Ryan is Damon nu Mike McDermott, een 'rounder' (beroepspokeraar) met geniale trekjes die zijn oude stiel eraan geeft als hij al zijn collegegeld kwijtraakt bij een iets te overmoedig spelletje met een Russische mafioso. Met steun van zijn vriendin (Gretchen Mol) stort hij zich op zijn rechtenstudie, om na negen maanden weer teruggezogen te worden als zijn beste vriend en vroegere pokerpartner (Edward Norton) vrij komt uit de gevangenis. Na een paar valse starts hervindt Mike zijn roeping - ten koste van zijn lief en zijn studie. Maar wat geeft het? Beter wereldkampioen pokeren dan advocaat van rijke zaken. 'Je kunt niet wegrennen van wie je bent' luidt de anti-burgerlijke moraal van de film.

De scenarioschrijvers, de debuterende David Levien en Brian Koppelman, hebben hun huiswerk goed gedaan. De voice-overteksten en dialogen zijn spits en doen authentiek aan, alleen al door het terloops gebruikte pokerjargon en de kwistig rondgestrooide gokkerswijsheden ('je kunt een schaap steeds opnieuw scheren, maar slechts één keer villen'). Regisseur Dahl gebruikte zijn ervaring met neo- noir-films als Red Rock West en The Last Seduction voor een sfeervolle evocatie van de louche kaarthallen van New York en de gokprotserij van Atlantic City. Soms té sfeervol: als de stomende putten van New York bij lantaarnlicht worden verbonden met jazzy achtergrondmuziek, wordt de overtuigingskracht geweld aangedaan. Dan ga je je vanzelf storen aan het too-good-to-be-true-hoofd van Damon en het misplaatste vet-Russische accent van zijn tegenstander John Malkovich.

Wie gevoelig is voor de mystiek van het pokeren - de wereld van grinders en mechanics, van full houses en goulash joints - zal Rounders de kitscherige uitglijers en het af en toe slappe verhaal vergeven. Sjoelers en scrabbelaars hebben iets anders om naar uit te kijken: het spel van John Turturro (een groezelige pokergoeroe), Famke Janssen (een stijlvol verlopen beroepskaarter) en vooral Edward Norton, die na zijn rollen als moordenaar (Primal Fear), lieve jongen (Everyone Says I Love You) en advocaat (The People vs. Larry Flynt) zijn veelzijdigheid bevestigt. Als de faustiaanse boezemvriend Lester, een onverbeterlijke valsspeler met de bijnaam 'Wurm', speelt hij Damon van het doek: pratend als Brugman en wapperend met zijn pokerhandjes bewijst hij eens te meer de oude waarheid: de duivel heeft altijd de beste teksten. Gretchen Mol en Matt Damon in 'Rounders'