R A D I O & T E L E V I S I E
|
NIEUWSSELECTIE
S e l e c t i e
Televisie
|
T V V O O R A F :
Liefde, dweilen en afwassen
MICHEL KRIELAARS
Over de beelden heen klinkt de stem van Fanny Ardent, die een weemoedige, onzichtbare Simone de Beauvoir ten gehore brengt. Ze leest een liefdesbrief aan Nelson Algren voor, een Amerikaanse schrijver met wie ze zestien jaar lang een gepassioneerde verhouding had. Dan verschijnt een foto van De Beauvoir op het scherm en begint de verteller zijn verhaal, aangevuld met uitspraken van vrienden van de schrijfster, die duidelijk maken waarom haar verhouding met Algren zo bijzonder is. Op een vergelijkbare manier wordt Algren neergezet als de chroniqueur van de onderwereld van Chicago. De kijker naar de documentaire Walk on the wild side zal de televisie 50 minuten lang niet kunnen uitzetten. Wat is toch het geheim van die angelsaksische manier van documentairemaken, die al eerder prachtige biografieën van mensen als Samuel Beckett en Evelyn Waugh heeft opgeleverd. Is het de afwezigheid van geënsceneerde scènes door slecht spelende acteurs, die het verhaal onnodig ophouden? Zijn het de goed formulerende vrienden van beide hoofdpersonen, die geen moment vervelen? Komt het gewoon door het dramatische verhaal van een mislukte liefde? Is het een kwestie van tijd en geld? Of is het gewoon een zaak van 'britishness': een aangeboren gevoel voor drama, al op de lagere school gevoed door Shakespeare. Gevreesd moet worden dat het laatste het geval is. Nederlanders zullen hun collega's van de BBC nooit kunnen evenaren. In 1947 is De Beauvoir op een lezingentoernee in de Verenigde Staten. Ze brengt drie dagen door in Chicago, waar ze op bezoek gaat bij Nelson Algren, chroniqueur van de Amerikaanse zelfkant, die bekend zou worden door zijn roman 'The man with the golden arm', verfilmd met Frank Sinatra in de hoofdrol. Het was liefde op het eerste gezicht. Algren was in alles het tegendeel van de kille intellectueel Sartre, met wie De Beauvoir nog altijd een verhouding had, waarin seks echter geen rol speelde. Een vriendin vertelt hoe De Beauvoir in Amerika voor het eerst in haar leven werd bemind als vrouw en niet als schrijfster of intellectueel. Ze snakte naar de gepassioneerde liefde die ze van de ruwe bolster, blanke pit Algren kreeg. Op een gegeven moment schrijft ze zoveel van hem te houden dat ze zelfs voor hem wil dweilen en afwassen. In de jaren veertig en vijftig zijn regelmatige vluchten op Amerika nog een zeldzaamheid. De verhouding tussen De Beauvoir en Algren speelt zich dan ook in hoofdzaak in een briefwisseling af, zij het dat ze regelmatig voor langere tijd samen zijn. Hun verhouding zal van beslissende invloed zijn op het verdere werk van De Beauvoir. Maar aanvankelijk speelde ook jaloezie een rol in haar verliefdheid. Eind jaren veertig had Sartre een verhouding met een Amerikaanse actrice. De Beauvoir was er behoorlijk door van slag. Door haar verhouding met Algren neemt ze wraak op Sartres overspel. Waarschijnlijk heeft ze niet vermoed dat ze zo verslaafd zou raken aan haar minnaar. Toch zou Sartre uiteindelijk verhinderen dat De Beauvoir Parijs definitief inruilt voor Chicago en bij Algren gaat wonen. Haar band met Sartre blijkt sterker dan al het andere in haar leven. In 'La force des choses' heeft De Beauvoir uitgebreid over hun verhouding geschreven (ze noemt Algren haar 'American Lover'). Ook citeert ze ongevraagd uit zijn brieven. Algren is hier woedend over en laat niets meer van zich horen. Het is voorbij. Maar De Beauvoir zal hem nooit vergeten. Ze is begraven met aan haar vinger de ring, die Algren haar had geschonken.
Walk on the wild side. Zondag, Ned.3, 17.00-17.50u.
|
NRC Webpagina's
2 EN 3 JANUARI 1999
|
Bovenkant pagina |