NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

STEVEN DERIX
,,Het regime van de doofpot is nog altijd niet verdwenen'', zegt filmer Hans Keller. Morgenavond wordt het eerste deel van zijn gedramatiseerde documentaire over de affaire rond koningin Juliana en gebedsgenezeres Greet Hofmans uitgezonden door de VPRO in de serie Verhalen uit het land van voldongen feiten.

Het was prins Bernhard die de gebedsgenezeres en handoplegger Greet Hofmans in 1948 naar het koninklijke hof haalde. Prinses Marijke (de latere prinses Christina) leed aan een oogafwijking waarmee reguliere artsen geen raad wisten. Genezen deed Hofmans niet, wel begon ze in de bijna negen jaar dat ze op paleis Soestdijk vertoefde een steeds grotere invloed uit te oefenen op Juliana. Dit leidde tot een koninklijke huwelijkscrisis. Voor prins Bernhard was Hofmans definitief door de mand gevallen, nadat ze er niet in was geslaagd zijn favoriete paard No No Nanette te genezen. Bovendien begon Juliana nogal zweverige pacifistische speeches af te steken in het buitenland. 'De Raspoetin van paleis Soestdijk'. Zo luidde de kop van het Duitse Weekblad Der Spiegel, dat in 1956 de crisis aan het Nederlandse koninklijke hof voor het eerst onthulde. De regering Drees besloot in te grijpen. Hofmans werd van het hof verwijderd. Maar daarover mocht niets in de krant, vond Drees en de Nederlandse hoofdredacteuren met hem. De film van Hans Keller is dan ook vooral het relaas van de zelfcensuur van de Nederlandse pers in de jaren vijftig. Die gezagsgetrouwheid behoort inmiddels tot het verleden. De censuur van de Nederlandse overheid niet, zegt Keller. Voor historische beelden van het Koninklijk Huis week hij uit naar de VS: ,,Ik heb de Rijksvoorlichtings Dienst er niet eens om gevraagd.''

Een 'docu-drama' mogen we De affaire-Greet Hofmans en de Nederlandse pers niet noemen, zegt Keller ,,Dat vind ik zo'n vreselijk woord.'' Maar een gewone huis- tuin- en keukendocumentaire is de film evenmin. Hans Keller en Henk Hofland (die meeschreef aan het scenario) laten de kijker een eigen 'onderzoek' doen in een gefingeerd archief. Op projectieschermen zijn historische beelden te zien. Getuigen die als geesten in het archief verschijnen, leggen een verklaring af. Sommigen zijn echt: parlementair historicus L. Giebels vertelt over wat hij over de affaire aan de weet is gekomen. Anderen, zoals minister Beel (toenmalig minister van Binnenlandse Zaken), of minister-president Drees, worden gespeeld door acteurs. Keller: ,,Henk en ik hadden voor de documentaire-serie de term 'historische enquête' bedacht. Maar dat woord zal wel nooit ingeburgerd raken.''

Verhalen uit het land van de voldongen feiten. De zaak Greet Hofmans en de Nederlandse pers (1), Ned3. 20.45-22.20u.