In: 61 theaters

Viervoeters door Redford van hun neurosen bevrijd

Door HANS BEEREKAMP
,,Ik help paarden met mensenproblemen ('people problems')'', zegt Robert Redford als Tom Booker, de titelheld in de verfilming van Nicholas Evans' bestseller uit 1996 The Horse Whisperer.

Kristin Scott Thomas in The Horse Whisperer

Vermoedelijk bedoelt de paardenpsychiater dat hij viervoeters bevrijdt van neurosen, die door mensen zijn overgedragen, maar de achterliggende gedachte is toch ook dat paarden, wellicht dieren in het algemeen, niets menselijks vreemd is. Niet alleen boort deze antropomorfe benadering van huisdieren een enorme therapeutische markt aan voor paardenfluisteraars, hondenfluiters en kattenspinners, de bloedserieuze benadering van het fenomeen door Evans, die de problemen van het paard Pilgrim als metafoor gebruikt voor die van zijn twee bazinnen, is ook de vermoedelijke reden van het succes.

Producent-regisseur Redford, die nooit eerder zichzelf regisseerde, verwierf de filmrechten van The Horse Whisperer nog voordat de roman verscheen en liet de scenariobewerking schrijven door Richard LaGravenese en Eric Roth. Hun respectievelijke grote hits The Bridges of Madison County en Forrest Gump vormen perfecte referenties voor het soort film dat Redford voor ogen stond: een romantisch epos van drie uur over de vervreemding van de moderne mens en de ontmoeting tussen stad en land, een onmogelijke liefde.

Het verhaal wil dat de dertienjarige Grace (Scarlett Johansson) bij een ongeval te paard een been verliest. Paard en ruiter zijn voorgoed gehavend en trekken zich terug achter een façade van bitter briesen. Haar moeder (Kristin Scott Thomas), succesvol hoofdredactrice van een New-Yorks glamourtijdschrift, stopt dochter in de auto en paard in een trailer, op weg naar de paardenfluisteraar in Montana. De reis en de therapie krijgen het karakter van een queeste, waarin alle drie geestelijk geheeld worden door de harmonie van het eenvoudige landleven en de spiritualiteit van Redford.

De verbeelding van de plattelandsidylle is niet de sterkste kant van de film: bij een kalm knappend haardvuurtje drinken uit een metalen mok, terwijl de oude boerenknecht op de gitaar zacht een countryballade speelt. Beter is Redford op dreef in de confrontatie van de twee werelden en de ontdooiing van Johansson en Scott Thomas. De laatste is heel goed als optimaal haar emoties beheersende, informatiegerichte carrièrevrouw. De eerste vraag die ze stelt, als ze hoort dat haar dochter een been gaat verliezen, luidt: ,,Welk been?''.

Redford heeft betere psychologische films gemaakt (Ordinary People) en had misschien beter niet zelf de goeroe kunnen spelen. Het eerste half uur van The Horse Whisperer, met daarin een zeer goede enscenering van het ongeluk, is zo briljant dat je de langzame verzanding in cowboyromantiek op de koop toe neemt. Zoals alles wat met paard en sentiment te maken heeft, is The Horse Whisperer overigens voornamelijk een damesaangelegenheid.