In: 46 theaters

Handboek voor gijzeling

Door HANS BEEREKAMP
Onderhandelen in gijzelingszaken is een ambacht, waar elk groot Amerikaanse politiekorps een of meer specialisten voor in huis heeft. Ze volgen gedetailleerde instructies uit psychologische handboeken, zo valt te leren uit de speelfilm The Negotiator van de zwarte Amerikaanse regisseur F. Gary Gray, die voorheen niet alleen videoclips van Coolio maakte, maar ook de aardige misdaadfilm Set It Off (1997).

Samuel Jackson en Kevin Spacey in The Negotiator

Een van de grondregels van het onderhandelen met iemand die gijzelaars onder schot houdt, is dat je hem ruimte moet geven: als de opties beperkt worden, dan komt het overhalen van de trekker relatief snel in aanmerking. Daarom is bij voorbeeld ook het woord 'nee' taboe. Het dient vervangen te worden door smoesjes om tijd te winnen, zoals 'de mogeijkheid die eis in te willigen zullen we nader uitzoeken' of gebabbel over koetjes en kalfjes, dat de potentiële schutter op zijn gemak stelt. Ook priesters mogen nooit toegelaten worden tot de gijzelingslocatie, want die roepen associaties op met de dood en het hiernamaals.

Het scenario van The Negotiator zorgt voor een aangename variatie op het stramien van de politieman, die er door zijn corrupte collega's ingeluisd wordt en zich na het inleveren van dienstwapen en insigne alleen nog maar kan rehabiliteren door het recht in eigen hand te nemen. Dat de hoofdpersoon (Samuel L. Jackson) een onderhandelaar is, die zijn collega's van Internal Affairs (de 'Rijksrecherche') gijzelt om de waarheid boven tafel te krijgen en eist dat een andere onderhandelaar (Kevin Spacey) zaken met hem doet, lijkt een minder waarschijnlijk element van de plot. Toch claimt producent David Hoberman dat juist dit gegeven aan de werkelijkheid ontleend is, van een incident dat een paar jaar geleden in St. Louis plaatsvond.

De details uit de praktijk van het gijzelen, de voortdurende dreiging van tegengeweld, met de fameuze houten klazen van de FBI als zwaard van Damocles boven de voorstanders van meer subtiele oplossingen, vormen het meest interessante onderdeel van een overigens tamelijk clichématige politiefilm. Er valt vooral te genieten van de acteurs, niet alleen Jackson en Spacey, maar ook de voortreffelijke bijrolspelers. De in februari van dit jaar overleden J.T. Walsh, een man wiens gezicht elke doorgewinterde filmkijker kan dromen, speelt als het hoofd van Internal Affairs een mooie dubbelzinnige rol, zijn op een na laatste, want we hebben hem nog in Pleasantville te goed.