In: Cinecenter, Amsterdam; Lantaren/Venster, Rotterdam; Haags Filmhuis; 't Hoogt, Utrecht; Cinemariënburg, Nijmegen

Moeder van vier kinderen op het criminele pad

Door HANS BEEREKAMP
Tijdens de opnamen van Mike Barkers regiedebuut The James Gang, waarin een Schotse alleenstaande moeder van vier kinderen haar ex-man en diens broer meesleept op een Bonnie-en-Clyde-achtige criminele tocht dwars door Groot-Brittannië, moeten overal plakkertjes gehangen hebben met de vermaning dat dit vooral geen realistische film mocht worden.

Helen McCrory in The James Gang

Bleke armoede, wanhoop en grauwe locaties zijn er immers al genoeg in de Britse cinema, en Barkers film moest de vaart hebben van een Amerikaanse actiefilm in combinatie met de poëzie van een psychologisch drama over de utopie van de vrijheid. En de humor mocht uiteraard evenmin ontbreken.

De ambities waren dus niet gering. Soms lukt het nog aardig ook, om al die ongelijksoortige genres bij elkaar te brengen, maar vaker wordt duidelijk dat de lat te hoog lag. Het best gelukt is nog de rol van de vrouwelijke rechercheur, gespeeld door Toni Collette (de Australische ster van Muriel's Wedding), die in de loop van de achtervolging van de gelegenheidsdievegge - door de pers natuurlijk toch weer tot bendeleidster bestempeld - ontdekt dat het voornaamste motief van de vrouw is om haar gezin in stand te houden. Collette's personage is ook moeder, dus dat begrijpt ze wel.

Met de poëtische ambities is het wat minder eenvoudig gesteld. Het scenario wil dat de 11-jarige oudste zoon (om de dag gespeeld door een van de tweelingbroertjes Brownlie) droomt van de zeemeeuwen op het eiland Barra in Wales, dus vindt daar natuurlijk de ontknoping plaats. Maar de meeuwenmetafoor is helaas een beetje versleten, evenals de excentrieke camerastandpunten die zo'n metafoor met zich mee pleegt te brengen.

Een onaardige film is The James Gang niet, maar beklijven doet het effect evenmin. Veel meer dan een sociaal-realistische televisiefilm zat er misschien gewoon niet in het scenariomateriaal.