NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Aan het beurssprookje Baan is gisteren een voorlopig einde gekomen. De waarde van de onderneming is in een half jaar van 20 miljard tot 4 miljard teruggelopen. Beleggers likken hun wonden.

Door onze redacteur ERIK VAN DER WALLE

ROTTERDAM, 13 OKT. ,,We schoppen een gouden bal voor ons uit.'' Met deze woorden probeerde financieel bestuurder Klaas Wagenaar deze zomer de financiële wereld er van te overtuigen dat Baan wel degelijk zal voldoen aan de verwachtingen van de financiële wereld. Gisteren leek de gouden bal meer op een zeepbel.

Fondsbeheerder Ad Schellen bij het Ohra Aandelenfonds was net te laat. ,,We waren al bezig om de positie in Baan terug te brengen, maar het laatste plukje aandelen hebben we maandagochtend pas van de hand gedaan. Net als iedere andere belegger zijn we hierdoor erg verrast.'' Precieze verliescijfers noemt hij niet.

Een grote verliezer is in ieder geval ING, dat als enige externe aandeelhouder meer dan 5 procent in de automatiseerder bezit. In juli, toen de bankverzekeraar dit pakket aanmeldde, was een 5-procentsbelang nog ruim 800 miljoen gulden waard. Nu blijft daar iets meer dan een kwart van over.

Het leed bij de kleine belegger zal niet minder zijn. Toch heeft de telefoon bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) niet roodgloeiend gestaan. ,,Het aantal reacties viel mee'', zegt directeur P. de Vries. ,,Mensen bellen eerst naar hun bank als ze geld verloren hebben. Pas daarna worden ze ontevreden over de plotselinge winstwaarschuwing en komen ze bij de VEB. Net als bij de waarschuwingen van ABN Amro en ING kan je je inderdaad afvragen of Baan niet veel eerder iets had moeten melden. Er is nogal verschil tussen 10 dollarcent winst per aandeel of ten minste 13 dollarcent verlies, zoals nu.''

Schellen van verzekeraar Ohra, die voor circa 1 miljard gulden aan aandelenfondsen beheert, was gisteren niet de enige met verkooporders. Na de mededeling dat de automatiseerder in het derde kwartaal in de rode cijfers zal belanden dook de koers van het aandeel omlaag. ,,Eerst twijfelde niemand aan de groeimogelijkheden van de sector waarin Baan actief is. Nu twijfelen de beleggers opeens of Baan de meest veilige keuze is in dit segment. Ook wij kiezen dan liever voor de nummer één, het Duitse SAP''.

Baan heeft in nauwelijks zes maanden tijd maar liefst 16 miljard gulden aan beurswaarde verloren.

Zenuwachtige markt overdrijft

Op het hoogtepunt telden de gezamenlijke beleggers ruim 20 miljard gulden voor Baan neer. Ongeveer driemaal zoveel als bijvoorbeeld voor KLM, dat tienmaal meer mensen op de loonlijst had staan. Na de koersval van gisteren is Baan niet meer dan 4 miljard waard. ,,Nu slaat de overdrijving weer toe, maar in dit geval naar de andere kant'', stelt Schellen.

Reden te meer voor analist Joos van Beek van effectenbank Kempen & Co om zijn cliënten te adviseren de aandelen op dit prijsniveau vast te houden. ,,Als beleggers nu al 40 gulden per aandeel hebben verloren, kan je beter afwachten. Ook al kost dat mogelijk een paar gulden extra.'' Op de vraag of het aandeel Baan nog verder zal dalen, houdt hij, net als andere analisten een flinke slag om de arm. Er is nauwelijks een peil op te trekken. ,,De markt is momenteel wel heel erg zenuwachtig over Baan.''

In de Verenigde Staten, waar Baan ook een notering heeft, lijkt de koersval niet als een verrassing te komen. Veel Amerikaanse beleggers in Baan toonden de afgelopen dagen hun pessimisme door short te gaan, dus op termijn aandelen te verkopen die zij nog niet in bezit hebben. Daarmee speculeren ze op een koersdaling. ,,Het gaat in totaal om ruim 10 procent van het aandelenkapitaal. Die Amerikanen weten al veel langer meer dan wij'', aldus een Nederlandse handelaar.

Normaal gesproken moet deze grote short-positie - maar liefst 20 miljoen aandelen moeten door deze speculatieve beleggers binnenkort worden aangekocht - de koers een duw geven. ,,Maar iedereen voedt elkaar met geruchten. Ik denk niet dat veel mensen de gok aandurven'', stelt dezelfde handelaar.

De duikeling van gisteren is historisch te noemen, zeker omdat Baan sinds enkele maanden is opgenomen in de eredivisie van de beurs, bij de 27 hoofdfondsen. Door de omvang van die AEX-fondsen komen koersschommelingen van meer dan een kwart nauwelijks voor. Het aandeel Baan stond gisteren zelfs even op een verlies van 45 procent. Zelfs het bewegelijke Philips-aandeel heeft een dergelijke klap nooit gemaakt. Ook niet toen de belegger in 1990 op het verkeerde been werd gezet toen - ondanks optimistische woorden van bestuursvoorzitter Van der Klugt een paar dagen eerder - in het voorjaar een magere kwartaalwinst werd gepubliceerd. ,,Het aandeel daalde toen van 45 naar 30 gulden maar daar gingen wel een heleboel dagen over heen'', weet De Vries van de VEB.