NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

GERWIN TAMSA
In 1963 schreef Hugo Claus, vierendertig jaar oud, de roman Omtrent Deedee. Hij zou het verhaal over een familiebijeenkomst ter gelegenheid van de vierde sterfdag van moeder nog twee keer vorm geven. Eerst als toneelstuk onder de titel Interieur, en in 1989 als speelfilm, Het sacrament.

Een paar jaar eerder was zijn dure verfilming van Conscience's De leeuw van Vlaanderen bepaald niet zachtzinnig onthaald. Met de terugkeer naar zijn eigen, vertrouwde materiaal herstelde Claus ook zijn reputatie als filmer. Met behulp van een uitstekende cast waarin Ann Petersen (de Vlaamse Simone Signoret), Jan Decleir (de Vlaamse Gerard Depardieu), en Frank Aendenboom (de Vlaamse Robert Duvall) uitblinken, wordt de kleinburgerlijke moraal in West-Vlaanderen gefileerd. Gelukkig niet zonder humor. Bij een spelletje 'charade' ('hints' heet dat tegenwoordig) beelden pastoor Deedee (Aendenboom) en zijn huishoudster Natalie (Petersen) het sprookje van Roodkapje uit. Waar een kind van vijf alleen al aan het rode hoofddoekje van Natalie het antwoord geweten zou hebben, mompelt Albert (Decleir), doodserieus: ,,Eerst dacht ik het koningin Elizabeth was, die een gekwelde soldaat verzorgde in 14-18''.

Na een volgende opgave, de uitbeelding van de geboorte van Aphrodite door Alberts homofiele zoon Claude en zijn tante Jeanne, dreigt de vulkaan waarop deze familie danst, alweer tot uitbarsting te komen. Want ondanks een mooie mis, de spelletjes, dansen, veel eten en nog meer drank, wil het niet echt gezellig worden. Claus gaat in tegenstelling tot de vaak barokke veelstemmigheid in zijn romans, hier heel sober te werk. De vanzelfsprekende manier waarop hij met de verschillende personage's heikele thema's introduceert, is meesterlijk. Afgunst, standsverschillen, overspel en ander oud zeer leiden tot nauw verholen hatelijkheden, waar vooral Claude, de meest marginale en wanhopige van het stel, op reageert. Hij probeert zijn familie te provoceren, en voelt de begerende ambivalentie van pastoor Deedee, die hem ter genezing naar een arts had gestuurd. Homoseksualiteit zal tegenwoordig ook in West-Vlaamse dorpen niet meer als ziekte gelden, maar voor het overige heeft de stof van Omtrent Deedee in vijfendertig jaar weinig aan actualiteit ingeboet.

Het sacrament (Hugo Claus, België 1989), Duitsl.2, 1.15-2.55u.