NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

FRANK VERMEULEN
Het meest intrigerende aan de Indonesische televisie zijn de reclamespotjes. Tot enige jaren geleden commerciele tv zijn intrede deed, was tv in Indonesie een dooie boel. Slechts enige uren per avond waren er twee netten staatstelevisie van TVRI te zien, met louter programma's die bedoeld waren om het volk te overtuigen van de zegeningen van de Nieuwe Orde: meestal met veel trompetgeschal, en pseudo-officiele humbug, die wat betreft optimisme en toonzetting het meest doen denken aan de Polygoon-journaals van de jaren dertig.

Het aardige is dat TVRI nog steeds dezelfde programmering heeft, maar dat niemand daar meer naar kijkt sinds er vijf commerciele zenders zijn bijgekomen. Deze omroepen bieden grofweg hetzelfde menu bestaande uit een mix van religieuze programma's, nieuwsblokken, tekenfilms, domme quizzen, oeverloze praatprogramma's met onderuitgezakte Bekende Indonesiers, Amerikaanse en Chinese B-films en veel buitenlandse, vaak antieke tv-series, zoals gisteravond Baretta, de funky L.A.-smeris-met-kaketoe uit de jaren zeventig. Veel materiaal wordt ook ingekocht bij de studio's van 'Bollywood', te Bombay, wat eentonige, merkwaardig gekleurde beelden oplevert van altoos besnorde amoureuze heren die met ondeugende blikken al zingend rondborstige geliefden achterna zitten in arcadische landschappen.

Het populairst bij het Indonesische publiek zijn echter - evenementen als de WK voetbal daargelaten - de in eigen land geproduceerde 'sinetrons' ofwel soaps, luisterend naar titels als Gaat Er Nog Een Boot Naar Padang?, Oh, Mama, Oh, Papa of Het Hutje Van Meneer Djon. Deze reeksen, drijvend op kolder, magie en sentiment, draaien bijna de hele dag, en overal staan televisietoestellen waar het publiek aan vastgekleefd zit: in kleine warungs, kantoren, trein- en busstations, winkels, overheidsgebouwen en wachtkamers. Er wordt erg veel gewacht in de Indonesische samenleving, want tijd lijkt nog het enige wat men in overvloed heeft. Dus terwijl men wacht op een handeling van een ambtenaar of winkelbediende, absorbeert men sinetrons.

Het meest fascinerende zijn echter zoals gezegd de reclamespotjes die het gehele tv-menu doorspekken en die een Amerikaanse film makkelijk kunnen oprekken van de oorspronkelijke anderhalf uur naar een avondvullende gebeurtenis. De reclames zijn de spiegel van de voortschrijdende economische crisis in Indonesie. Spotjes van duurdere consumentenartikelen, het speelgoed van de hoogtijdagen van de Nieuwe Orde, zoals auto's, televisies, pc's, mobiele telefoons, ijskasten of motoren, zijn het afgelopen jaar verdwenen omdat de markt eenvoudigweg is verdampt. Zelfs reclames voor schoonmaakmiddelen en etenswaar zijn niet meer te zien. Wat nog resteert heeft te maken met lichaamsverzorging: shampoo-reclames, van het type anti-klit en anti-roos, en maandverband natuurlijk (tampons willen er niet in bij de preutse consumenten). Maar het hoofdonderwerp van de reclame op tv is toch 'obat' ofwel geneesmiddelen. Middelen tegen pijn in hoofd, keel en maag. Tegen huidproblemen als exceem, schilfers of gewoon 'gatal' (jeuk) of tegen luchtwegproblemen als hoest of benauwdheid. Al die reclame op tv leveren het indirecte bewijs dat de Indonesische bevolking goed ziek is van de Krismon, de monetaire crisis.