NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door MARIE-JOSÉ KLAVER

Op de Eerste Internationale Browserdag in Amsterdam presenteerden studenten van de Rietveld Academie alternatieve bladerprogramma's voor Internet.

AMSTERDAM, 18 APRIL. Browsers, bladerprogramma's voor Internet die behalve tekst ook grafische elementen tonen, bepalen in toenemende mate het gezicht van de nieuwe media. De browser bepaalt hoe informatie op websites wordt weergegeven.

Door de grote groei van Internet - wereldwijd zijn er inmiddels meer dan 100 miljoen gebruikers - zijn browsers big business geworden. De softwarebedrijven Microsoft en Netscape voeren al bijna anderhalf jaar een verwoed gevecht om het monopolie op de browsermarkt. Ze hebben nu ieder ongeveer de helft van de markt in handen.

Op de Eerste Internationale Browserdag, georganiseerd door De Waag/Maatschappij voor Oude en Nieuwe Media, werd gisteren in het Amsterdamse Paradiso de betekenis van de browser onder de loep genomen. Hoe kan het monopolie van de bestaande browserproducenten doorbroken worden, was een belangrijke vraag op de Browserdag.

Internet heeft zich in een paar jaar tijd ontwikkeld van een tekstomgeving waar vooral computerdeskundigen en wetenschappers gebruik van maakten tot een multimediaal massamedium. Via de nieuwste versies van de browsers van Netscape en Microsoft hebben gebruikers toegang tot het World Wide Web, dat tekstuele informatie, foto's, video en geluid combineert. Overheidsinstanties, bibliotheken en culturele instellingen benutten in toenemende mate het Web om informatie en kunst beschikbaar te stellen.

Programmeurs en ontwerpers krijgen een steeds belangrijker rol bij het toegankelijk maken van informatie op het Web, stelde mediacriticus Geert Lovink. "Een breed debat over de browser is noodzakelijk om ontwerpers en technici meer bij de elektronische informatievoorziening te betrekken," aldus Lovink.

Browserfabrikanten bepalen niet alleen de technische standaards van het Web, maar ook de vormgeving en de toegankelijkheid van informatie. Wie nu een browser van twee jaar geleden gebruikt, heeft tot de meeste informatie op het Web geen toegang.

De Britse schrijver Matthew Fuller betoogde dat de nieuwe grafische mogelijkheden van browsers de vercommercialisering van Internet verhullen: "Internetgebruikers worden verblind door alle toeters en bellen in de virtuele wereld en verliezen het zicht op de machtsrelaties die bepalen wie tot welke informatie toegang heeft."

Dat het monopolie van Netscape en Microsoft geen eeuwigheidswaarde heeft, lieten studenten van de Rietveld Academie, de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en het Sandberginstituut zien. Zij presenteerden bijna veertig alternatieve browsers voor Internet en dongen mee naar de eerste 'Browser award'.

De eerste twee programma's die werden getoond vormden een groot contrast met Fullers afkeer van de oprukkende commercie op het Web. Jochem Taken van de Rietveld Academie in Amsterdam nam de supermarkt als metafoor voor het surfen op Internet. Voordat hij aan het ontwerpen van zijn browser begon had hij nauwelijks ervaring met het Web, legde Taken uit. De grote hoeveelheid informatie die opeens op hem afkwam, vond hij zo verwarrend dat hij een simpele browser maakte waarmee je de gewenste informatie al winkelend in een boodschappenkarretje kunt leggen.

De Airmilesbrowser van Fleur van Maarschalkerwaart en Sid de Koning van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht gaat nog een stap verder. Deze browser is alleen bedoeld voor klanten van Albert Heijn die een Airmilespas of een Bonuskaart hebben. Gesponsord door de grootgrutter kunnen zij gratis op Internet surfen als ze de reclame voor voordelige aanbiedingen voor lief nemen. "Reclame wordt informatie," beweerden de twee studenten doodleuk, alsof er nog niet genoeg reclame te zien is op het net.

Een heel andere visie op Internet sprak uit de browser van Daria Holm en Julia Born. Zij voorzien dat Internet in de nabije toekomst overal aanwezig zal zijn - ook in het koffiezetapparaat, de keukenlade en de magnetron. Hun Kitchenbrowser is een handige aanvulling op andere huishoudelijke apparaten die de afgelopen decennia het leven vereenvoudigd hebben.

De eerste prijs werd toegekend aan Joes Kloppers van de Rietveld Academie die een browser ontwierp die op de gewoontes en wensen van de gebruiker reageert. Als het programma merkt dat het met een ongeduldig klikkende surfer te doen heeft, opent het snel een paar vensters om de gebruiker te laten zien wat er nog meer op de website te zien is. Blijft een gebruiker een tijdje op een bepaalde site, dan zoekt Kloppers browser adressen van soortgelijke sites. De tweede prijs ging naar de browser van Vanessa Borcic en Hordis Thorborg, die op een intelligente manier informatie op het Web zoekt.

Het wachten is op een ondernemend bedrijf dat de nieuwe browsers - die veel beter voldoen aan de wensen van de gebruiker dan Netscape en Microsoft - in productie neemt.

Juryrapport van de Browserdag.